Język kiribati
Język kiribati, znany również jako język gilbertański lub tungaru, należy do grupy języków mikronezyjskich. Jest używany przez mieszkańców wysp Kiribati, a także w mniejszych społecznościach na Fidżi, Nauru, Wyspach Cooka oraz w USA i Tokelau. W Kiribati ma status języka urzędowego i posługuje się nim około 120 tys. osób.
Język ten dzieli się na dwa główne dialekty: północny i południowy, a także kilka lokalnych gwar, takich jak tarawa. Alfabet kiribati oparty jest na alfabecie łacińskim i składa się z 13 liter.
Fonetyka
W języku kiribati występuje 13 spółgłosków i 10 samogłosek.
Gramatyka
Rzeczownik
Rzeczowniki w języku kiribati tworzy się przez dodanie przedimka te do czasowników lub przymiotników. Przykłady:
- nako (iść) → te nako (pójście)
- uraura (czerwony) → te uraura (czerwień)
Liczba mnoga rzeczowników powstaje przez podwojenie pierwszej samogłoski, na przykład:
- te boki (książka) → booki (książki)
Płeć można oznaczyć przez dodanie poimka mm’aane (męski) lub aiine (żeński) po rzeczowniku.
Dla rzeczowników odniesionych do ludzi używa się łącznika „n”. Przykłady:
- ataei (dziecko) → ataeinimm’aane (chłopiec)
- ataeinaiine (dziewczynka)
Agensa wyraża się poprzez dodanie partykuły tia (liczba pojedyncza) lub taan(i) (liczba mnoga).
Przedimek
Przedimek te w liczbie pojedynczej oraz taian w liczbie mnogiej wskazuje, że następny wyraz jest rzeczownikiem i pokazuje jego liczbę. Przedimki osobowe stosowane są do nazw własnych, z różnymi formami w zależności od pierwszej litery imienia.
Zaimek
Zaimki w języku kiribati mają różne formy w zależności od przypadku: mianownik, biernik, zaimek emfatyczny oraz dopełniacz.
Podsumowanie
Język kiribati jest unikalnym językiem mikronezyjskim z bogatą gramatyką i fonetyką, mającym znaczenie w regionie Pacyfiku oraz wśród mniejszości narodowych.
