Madonna Benois
Madonna Benois, znana również jako Madonna z Dzieciątkiem i kwiatem, to obraz olejny autorstwa Leonarda da Vinci, powstały w latach 1478–1480. Dzieło znajduje się w Ermitażu w Sankt Petersburgu.
Historia obrazu
Obraz został zakupiony około 1790 roku przez generała Aleksandra Korsakowa, który sprzedał go kupcowi z Astrachania. W 1824 roku dzieło przeniesiono z deski na płótno, a jego autorstwo przypisywano Andrea del Verrocchio lub Lorenzo di Credi. Później właścicielem obrazu został rosyjski architekt Leontij Benois. Po jego śmierci obraz odziedziczyła żona. W 1908 roku Ernst von Liphart zidentyfikował dzieło jako autorstwa Leonarda da Vinci. W 1914 roku Ermitaż zakupił obraz za 150 tys. rubli.
Tematyka obrazu
Obraz przedstawia Dziewicę Maryję wręczającą Dzieciątku kwiat, na który mały Jezus zwraca uwagę. W odróżnieniu od innych przedstawień Madonny, obraz charakteryzuje się ciemniejszą kolorystyką oraz subtelnym światłem oświetlającym postacie. Maryja ma zadbaną fryzurę i wyraz twarzy pełen miłości do Dzieciątka, które jest zamyślone, przyglądając się kwiatowi. Kwiat, symbolizujący miłość Bożą, może być jaśminem, rokiettą, nasturcją lub passiflorą. W tle znajduje się gotyckie okno, które nie ukazuje żadnego widoku.
Technika
Madonna Benois to jeden z pierwszych obrazów, na którym Leonardo zastosował technikę chiaroscuro. Dzięki użyciu czterech pigmentów udało mu się uzyskać zróżnicowaną jasność elementów obrazu. W trakcie pracy nad dziełem Leonardo prowadził studia anatomiczne, co umożliwiło realistyczne przedstawienie Dzieciątka. Niestety, obraz stracił część wyrazistości podczas renowacji i przeniesienia na płótno.
Reinterpretacje obrazu
Rafael Santi dokonał reinterpretacji obrazu, tworząc Madonnę z goździkiem w latach 1506–1507. Wersje tego motywu namalowali także Lorenzo di Credi i Filippino Lippi, w których ukazano słabe zarysy oryginalnego dzieła.
Podsumowanie
Madonna Benois to istotne dzieło w dorobku Leonarda da Vinci, które nie tylko odzwierciedla techniczne umiejętności artysty, ale także jego zdolność do uchwycenia emocji i duchowości.
