Elongacja ciała niebieskiego
Elongacja, znana również jako dygresja ciała niebieskiego lub odchylenie, to kątowa odległość pomiędzy środkiem tarczy Słońca a planetą na sferze niebieskiej. W praktyce oznacza to różnicę długości ekliptycznych Słońca i planety.
Rodzaje elongacji
Elongację dzieli się na:
- elongacja zachodnia (ujemna) – np. elongacja Merkurego wynosi –15°, gdy planeta znajduje się 15° na zachód od Słońca;
- elongacja wschodnia (dodatnia) – planeta znajduje się po wschodniej stronie Słońca.
Elongacja 0° oznacza koniunkcję dolną lub górną, a elongacja 90° i 270° to kwadratury (I kwadra i III kwadra Księżyca). Elongacja 180° to opozycja.
Maksymalne wartości elongacji
Maksymalne wartości elongacji dla różnych ciał niebieskich to:
- Planety dolne: Merkury – 29°, Wenus – 48°;
- Planety górne: 180° (opozycja);
- Księżyc: 180° (pełnia).
W czasie maksymalnej elongacji ciała niebieskie widoczne z Ziemi osiągają największą jasność, co sprzyja ich obserwacji. Księżyc i planety zewnętrzne są wtedy w pełni, natomiast planety wewnętrzne są wystarczająco oddalone od Słońca.
Obserwacja planet
Podczas maksymalnej elongacji planety górne można obserwować na południowym niebie o północy. Planety dolne podczas zachodniej elongacji są widoczne przed wschodem Słońca na południowo-wschodnim niebie, a podczas wschodniej elongacji po zachodzie Słońca na południowo-zachodnim nieboskłonie.
