Pratjekabudda w Buddyzmie
Pratjekabudda (skt. pratyekabuddha; pali pacceka-buddha; tyb. rang rgyal) to osoba, która osiągnęła urzeczywistnienie Dharmy w samotności, bez pomocy nauczyciela. Jego medytacja koncentruje się na dwunastoczęściowym łańcuchu zależnego powstawania, który analizuje od końca. Dzięki temu pratjekabudda urzeczywistnia brak indywidualnego ja oraz częściowo pozbywa się tożsamości zjawisk, co prowadzi go do stanu arhata. Warto zaznaczyć, że pratjekabudda nie naucza Dharmy innym.
Źródła w Sutrach
Budda Gotama wspomina o paccekabuddha w sutrze Isigili, gdzie opowiadał mnichom o 500 paccekabuddha przebywających na górze Isigili. Paccekabuddha pojawiają się w okresach, gdy nie ma Buddy Powszechnego (pali. Sammasambuddha) oraz nauczyciela, który mógłby przekazać nauki Dharmy.
W buddyzmie therevady oświecenie paccekabuddhy jest uważane za równoznaczne z oświeceniem Buddy Powszechnego oraz Savakabuddhy (Oświeconego Przez Słuchanie, Ucznia).
