Ikonologia
Ikonologia to nauka zajmująca się symboliką obrazów oraz ich treścią. Stanowi metodę analizy dzieł sztuki, polegającą na interpretacji znaczeń symboli przedstawionych w tych dziełach.
Historia ikonologii
Początki ikonologii sięgają XVI wieku, kiedy to włoski pisarz Cesare Ripa wydał w 1593 roku ilustrowaną książkę Ikonologia, zawierającą kluczowe symbole epoki. Przemiany w podejściu do analizy sztuki zapoczątkował niemiecki historyk sztuki Aby Warburg, który w XX wieku zastosował metody nauk przyrodniczych do analizy obrazów, w tym dzieł Botticellego.
Następnie, Erwin Panofsky, również niemiecki historyk sztuki, odegrał istotną rolę w rozwoju ikonologii. W swoich pracach, takich jak Perspektywa jako forma symboliczna (1927) i Studia ikonologiczne (1939), wprowadził nowatorską metodę badawczą, składającą się z trzech etapów:
- Opis przedikonograficzny – pierwszy krok, który polega na zidentyfikowaniu obiektów i postaci w dziele.
- Analiza ikonograficzna – drugi etap, w którym bada się symbole i ich znaczenia w kontekście kulturowym.
- Analiza ikonologiczna – ostatni krok, który odkrywa głębsze, ukryte znaczenia dzieła.
Metoda Panofsky’ego ilustruje różnicę między ikonografią a ikonologią, ukazując, jak różne warstwy znaczeniowe dzieła mogą być interpretowane.