Glikoproteiny
Glikoproteiny to białka, które zawierają kowalencyjnie związane oligosacharydy. Zazwyczaj składają się one z 2-10 reszt monosacharydów, głównie N-acetyloheksozaminy, galaktozy lub mannozy, rzadziej z glukozy. Proces dołączania sacharydów do białek odbywa się po zakończeniu syntezy łańcucha polipeptydowego, w ramach modyfikacji potranslacyjnej, zwaną glikozylacją, która jest najczęściej występującą formą takiej modyfikacji.
Glikoproteiny są powszechnie występujące w organizmach roślinnych i zwierzęcych, pełniąc ważne funkcje w cieczy ustrojowej oraz jako białka błonowe. Do głównych przedstawicieli glikoprotein należą:
- enzymy, np. hydrolaza acetylocholiny, glukoamylaza
- hormony białkowe
- białka surowicy, np. α-glikoproteina plazmy krwi
- wszystkie przeciwciała
- substancje grupowe krwi
Zawartość sacharydów w glikoproteinach może wynosić od 3% (np. albumina jaja) do 50% (np. albumina gruczołu podszczękowego). Główne funkcje glikoprotein obejmują:
- ochronę przed proteolizą
- zlepianie i smarowanie powierzchni faz
- rozpoznawanie ciał obcych (przeciwciała)
- identyfikację własnych elementów, np. w interakcji roślin z bakteriami
- uczestnictwo w tworzeniu grup krwi oraz receptorów na powierzchni komórek
Przykłady glikoprotein
- gliadyna
- mucyna
