Ksawery Franciszek Niesiołowski
Hrabia Ksawery Franciszek Niesiołowski (1773-1843) był polskim generałem, uczestnikiem kilku ważnych powstań narodowych, w tym powstania kościuszkowskiego, powstania listopadowego oraz służył w armii Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Pełnił także funkcje senatora i posła na Sejm.
Życiorys
Niesiołowski urodził się w Lachowiczach w rodzinie Józefa Niesiołowskiego, generała lejtnanta wojsk litewskich. W 1788 roku objął dowództwo 6 Regimentu Pieszego Litewskiego. W 1792 roku brał udział w wojnie z interwencją rosyjską i odznaczył się w bitwie pod Brześciem.
Po upadku konfederacji targowickiej, Niesiołowski wstąpił w szeregi sprzysiężenia insurekcyjnego. W 1794 roku walczył w obronie Wilna i innych kluczowych bitwach powstania kościuszkowskiego. Po zakończeniu powstania przez wiele lat nie pełnił służby wojskowej, aż do 1812 roku, kiedy to wrócił jako inspektor piechoty w Komitecie Wojskowym Tymczasowego Rządu Litwy. Uczestniczył w wyprawie Napoleona I na Moskwę oraz w kampanii 1813-1814.
W armii Królestwa Polskiego dowodził 2 Brygadą Piechoty, jednak został zdymisjonowany w 1817 roku. Po wybuchu powstania w 1830 roku znów powrócił do służby, pełniąc rolę zastępcy gubernatora wojskowego Warszawy. Jako poseł na sejm powstańczy podpisał akt detronizacji Mikołaja I Romanowa, a następnie tymczasowo dowodził Brygadą Piechoty, jednak w czerwcu 1831 został zdymisjonowany i aresztowany przez Rosjan, co doprowadziło do jego zesłania do Wołogdy. Po powrocie w 1833 roku osiedlił się na Litwie, gdzie zmarł w 1843 roku i został pochowany w kościele parafialnym w Rybitwach.
Niesiołowski był także członkiem loży wolnomularskiej, w której pełnił funkcję mistrza.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari za kampanię 1812
- Order Świętej Anny 2 klasy z brylantami
Podsumowanie
Ksawery Franciszek Niesiołowski był wybitnym polskim wojskowym, który odegrał istotną rolę w walkach o niepodległość Polski na przełomie XVIII i XIX wieku. Jego działalność w armii oraz działalność polityczna pozostawiły trwały ślad w historii Polski.
