Masyw Polana
Polana (słow. Poľana) to niewielki masyw górski w środkowej Słowacji, należący do Łańcucha Rudaw Słowackich w Wewnętrznych Karpatach Zachodnich. Powierzchnia masywu wynosi około 200 km², a jego wysokość osiąga 1458 m n.p.m. na szczycie Polany.
Geografia i geologia
Masyw Polany graniczy z Górami Bystrzyckimi od północy, Rudawami Weporskimi od wschodu oraz Kotliną Zwoleńską od południa i zachodu. Geomorfologicznie dzieli się na dwie główne części:
- Wysoka Polana (Vysoká Poľana)
- Przedgórze Detviańskie (Detvianske predhorie)
Polana jest zerodowanym stożkiem wulkanicznym, zbudowanym z andezytów, tufów i tufitów, który powstał w wyniku kilku faz wulkanicznych między 12 a 13 milionami lat temu. Charakterystyczny kształt masywu przypomina tarczę z centralnym obniżeniem wulkanicznym – kalderą o średnicy około 6 km.
Przyroda
Około 90% powierzchni Polany pokrywają różnorodne lasy, w tym dębowe, jodłowe, bukowe i świerkowe. Obszar ten jest również bogaty w życie zwierzęce. Od 1981 roku Polana jest objęta ochroną jako obszar chronionego krajobrazu – Chránená krajinná oblasť Poľana.
Wody i erozja
Na zachodniej stronie masywu znajduje się dolina rzeki Hučava, która erozyjnie przecięła brzeg dawnego krateru, odprowadzając wody z wnętrza wulkanu. W efekcie powstała unikalna sieć źródłowych potoków Hučavy, spływających z centralnej części masywu.
Podsumowanie
Polana jest nie tylko interesującym obiektem geologicznym, ale także cennym miejscem przyrodniczym, które warto chronić i badać. Wysoka bioróżnorodność i unikalne formacje geologiczne czynią ten masyw istotnym elementem krajobrazu Słowacji.
Bibliografia
- Barański Mirosław J.: Śniadanie na Polanie, w: „Gazeta górska” R. XX, nr 4 (80), jesień 2012.
- Jawecka Krystyna (red.): Czechosłowacja. Mapa przeglądowa Europy. Skala 1:100 0000, PPWK Warszawa-Wrocław 1983.
- Kondracki Jerzy: Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989.
- Slovensko. Slowakei. Slovakia. Autoatlas. 1:200 000, SHOCart, spol. s.r.o., 2006.
