Osteoblasty – komórki kościotwórcze
Osteoblasty to komórki odpowiedzialne za tworzenie kości. Występują w miejscach wzrostu i przebudowy tkanki kostnej, wytwarzając organiczną macierz kostną, znaną jako osteoid. W tej macierzy odkładają się kryształy fosforanów wapnia, a osteoblasty są otoczone hydroksyapatytem. Powstają z komórek macierzystych mezenchymatycznych, a ich aktywność jest regulowana przez parathormon oraz witaminę D3.
Budowa osteoblastów
Osteoblasty mają wielkość około 20–30 μm. Charakteryzują się biegunową budową, z licznymi pęcherzykami wydzielniczymi i aparatem Golgiego w części zwróconej ku nowo tworzonej kości. Ich jądra są okrągłe, a cytoplazma zasadochłonna i bogata w szorstką siateczkę śródplazmatyczną. Wytwarzają wypustki cytoplazmatyczne, które umożliwiają kontakt z innymi osteoblastami poprzez połączenia jonowo-metaboliczne typu nexus, co pozwala na transport jonów pomiędzy nimi.
Funkcje osteoblastów
Osteoblasty pełnią kluczowe funkcje w organizmie, w tym:
- Wytwarzanie macierzy kostnej: Produkują kolagen typu I oraz proteoglikany.
- Synteza białek: Wydzielają osteonektynę, osteokalcynę oraz hydrolazy, które regulują proces mineralizacji kości.
- Wydzielanie prostaglandyn: Działają na procesy zachodzące w tkance kostnej.
- Regulacja interakcji z osteoklastami: Osteoprotegeryna, wydzielana przez osteoblasty, blokuje kontakt między osteoblastami a osteoklastami, co chroni kość przed ich działaniem.
Osteoblasty odgrywają zatem kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia kości oraz regulacji procesów ich przebudowy.
