„`html
Proso zwyczajne (Panicum miliaceum)
Proso zwyczajne, znane również jako proso właściwe, to gatunek samopylnej rośliny jednorocznej z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Rośnie dziko w Azji, południowej Afryce, Australii, Meksyku oraz na Hawajach. Jest uprawiane w wielu krajach, w tym w Chinach, Japonii, Bhutanie i RPA, a w Polsce występuje rzadko.
Morfologia
Proso ma dobrze rozwinięty system korzeniowy, który może osiągać długość do 1 m. Rośnie w luźnych kępach, z których wyrasta do pięciu pędów generatywnych.
- Łodyga: Prosta lub lekko wygięta, wysokość od 80 do 150 cm, owłosione źdźbła.
- Liście: Długość do 25 cm, szerokość do 2 cm, jasnozielone z białym paskiem pośrodku.
- Kwiaty: Zebrane w wiechę długości do 35 cm, zawierają kłoski dwukwiatowe.
Zastosowanie
Proso uprawiane jest głównie na kaszę, znaną jako kasza jaglana, która jest łatwostrawna i nie zawiera glutenu. Ziarna prosa są bogate w składniki odżywcze, w tym białko, minerały i witaminy:
- Wartość energetyczna: 1610 kJ
- Białko: 11,3%
- Węglowodany: 78,7%
- Błonnik: 5,9%
- Tłuszcze: 3,6%
Proso jest także używane do produkcji mąki, dodawanej do kleików i pieczywa. Ziarna prosa można dodawać do gulaszy i warzyw.
Kontekst kulturowy
Proso pojawia się w literaturze, np. w powieści „Potop” Henryka Sienkiewicza, gdzie żołnierze jedzą kaszę jaglaną. W polskiej piosence ludowej wspominana jest również ucieczka przepióreczki w proso.
Podsumowanie
Proso zwyczajne to wartościowa roślina, która zyskuje na znaczeniu w uprawach oraz w diecie, szczególnie w kontekście diety bezglutenowej.
„`
