Santi Gucci
Santi Gucci (ok. 1530 – ok. 1600) był włoskim architektem i rzeźbiarzem, który znacząco wpłynął na rozwój sztuki w Polsce. Pochodził z florenckiej rodziny artystycznej i uczył się od ojca, Giovanniego di Niccolò Albenghi Gucci. Jego twórczość obejmowała późny renesans i manieryzm, a style te były mocno zróżnicowane pod wpływem tradycji włoskiej oraz niderlandzkiej.
Kariera w Polsce
Gucci przybył do Polski w latach 60. XVI wieku, gdzie pracował jako nadworny artysta dla królów Zygmunta Augusta, Stefana Batorego i Anny Jagiellonki. Jego prace obejmowały zarówno zlecenia królewskie, jak i dla magnaterii, w tym dla rodów Myszkowskich i Firlejów.
W 1558 roku Gucci rozpoczął działalność na zamku w Niepołomicach, a w 1575 roku był już uznawany za budowniczego królewskiego. Swoje umiejętności wykorzystał również w budowie zamku w Łobzowie oraz przy przebudowie zamku w Janowcu. W latach 1594-1595 stworzył nagrobek Stefana Batorego w katedrze wawelskiej, jedno z jego najważniejszych dzieł.
Najważniejsze dzieła
Architektura
- Dom przy Kanoniczej 21 w Krakowie (1582–1592)
- Rezydencja w Łobzowie dla Stefana Batorego (1585–1587)
- Zamek w Baranowie (1591–1606)
- Kaplica Myszkowskich w Krakowie
- Rezydencja pałacowa Myszkowskich w Książu Wielkim (1585–1595)
Nagrobki
- Nagrobek Zygmunta II Augusta (1574–1575)
- Nagrobek Stefana Batorego (1594–1595)
- Nagrobek rodziny Kryskich (1572–1576)
- Nagrobek Anny Jagiellonki (1574–1575)
Cechy stylowe
Styl Gucciego charakteryzował się bogatą dekoracyjnością oraz różnorodnością form, łącząc cechy włoskie z lokalnymi. Jego prace często wykazywały zjawisko „horror vacui” oraz afunkcjonalność struktury architektonicznej.
Wpływ i dziedzictwo
Gucci prowadził pracownię kamieniarską, która kontynuowała działalność po jego śmierci, kształcąc nowych artystów oraz podtrzymując tradycję manieryzmu. Jego wpływ na architekturę i rzeźbę w Polsce jest nie do przecenienia, a jego dzieła pozostają znaczącą częścią polskiego dziedzictwa kulturowego.
Bibliografia
- Andrzej Fischinger, Santi Gucci, architekt i rzeźbiarz królewski XVI wieku, Kraków 1969.
- Helena Kozakiewicz, Renesans w Polsce. Santi Gucci. Architekt i rzeźbiarz, Warszawa 1983.
