Velay – Kraina Historyczna
Velay (czyt. welé) to historyczna kraina w środkowej Francji, która do rewolucji francuskiej była częścią prowincji Langwedocji. Po reformach administracyjnych w czasie rewolucji, większość regionu weszła w skład departamentu Haute-Loire, obecnie w regionie Owernia. Historyczną stolicą Velay jest Le Puy-en-Velay, miasto, w którym język i kultura oksytańska są wciąż silnie obecne, stanowiąc podstawę lokalnej tożsamości.
Geografia
Velay znajduje się w południowo-zachodniej części Masywu Centralnego, pomiędzy dolinami Allier na zachodzie a Rodanu na wschodzie. Region jest górzysty i obejmuje cztery płaskowyże: Tence, Mezenc, Velay i Craponne. Najwyższy szczyt, Mont Mézenc, osiąga wysokość 1754 m n.p.m. Rzeźbę terenu urozmaicają głębokie doliny rzeczne, w tym dolina Loary.
Historia
Podczas podboju Galii przez Rzymian, obszar Velay był zamieszkiwany przez plemię galijskie znane jako Vellavi. Ich głównym ośrodkiem była osada Ro-ession (łac. Ruessium), obecnie Saint-Paulien. Po włączeniu do Korony francuskiej, Velay stało się częścią Langwedocji, a region miał swoich przedstawicieli w zgromadzeniu Langwedocji. Część spraw lokalnych była jednak regulowana przez doroczne zgromadzenie znane jako „stany Velay”.
Życie polityczne Velay charakteryzowały spory o władzę między biskupem z Le Puy a lokalną szlachtą. Okres wojen religijnych był szczególnie trudny, gdyż Le Puy, jako siedziba biskupstwa, pozostawał wierny obozowi katolickiemu, podczas gdy okoliczne tereny popierały reformację. Rewolucja francuska spotkała się z oporem ze strony mieszkańców Velay, związanych z tradycjami i religią, co prowadziło do buntów przeciwko rządom republikańskim.
