Jesion wyniosły
Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) to gatunek drzewa z rodziny oliwkowatych, występujący głównie w Europie i Azji Zachodniej. Naturalnie rośnie w obszarach od północnej Hiszpanii po dolinę Wołgi, a także w Polsce, gdzie jest powszechnie spotykany.
Morfologia
- Pokrój: Jajowato stożkowa korona.
- Pień: Osiąga wysokość do 40 m, z gładką korą u młodych drzew i spękanej u starszych.
- Drewno: Twarde, elastyczne, o żółtawym bielem.
- Liście: Duże, nieparzystopierzaste, składające się z 9–15 listków.
- Kwiaty: Jednopłciowe, kwitną wiosną.
- Owoce: Podłużne, spłaszczone orzeszki z skrzydełkiem.
- Korzeń: Głęboki, palowy.
Biologia i ekologia
Jesion wyniosły rośnie szybko, osiągając do 300 lat. Kwitnie od kwietnia do maja, a nasiona kiełkują po roku. Preferuje wilgotne, głębokie gleby i często występuje w dolinach rzecznych. W Tatrach rośnie do wysokości 1550 m n.p.m. Jest narażony na choroby, m.in. zamieranie spowodowane przez Hymenoscyphus fraxineus.
Zastosowanie
Surowiec drzewny
Drewno jesionowe jest twarde i elastyczne, stosowane w meblarstwie, budownictwie oraz do produkcji narzędzi i sprzętu sportowego. Z braku naturalnej odporności na gnicie, nie nadaje się do zastosowań w gruncie.
Roślina lecznicza
Liść jesionu wykorzystywany jest w medycynie ludowej jako środek żółciopędny i moczopędny, a także w leczeniu reumatyzmu.
Roślina ozdobna
Jesion jest sadzony w parkach jako roślina ozdobna.
Rola w kulturze
- W górach Podhala, sadzenie jesionów przy domach miało chronić przed zawilgoceniem.
- Wikingowie, nazywani ashmen, używali drewna jesionu do produkcji łuków i drzewców.
Przypisy
Bibliografia
Źródła dotyczące jesionu wyniosłego i jego zastosowań.
