Państwowy Korpus Bezpieczeństwa (PKB)
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa (PKB) był polską konspiracyjną formacją policyjną Delegatury Rządu na Kraj, działającą w latach 1940–1944. Jego struktury były ściśle związane z Armią Krajową i obejmowały teren całego Generalnego Gubernatorstwa.
Struktura organizacyjna
PKB był podporządkowany Departamentowi Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu na Kraj. Na czele stał Główny Inspektorat, który składał się z pięciu wydziałów:
- Organizacyjny
- Gospodarczy
- Wyszkolenia
- Inspekcyjny
- Straży Samorządowych i Służby Śledczej
W terenie funkcjonowały także Straż Samorządowa oraz Straż Obywatelska, które pełniły rolę policji miejskiej i wiejskiej.
Zadania PKB
Główne zadania PKB obejmowały zapewnienie porządku na wyzwolonych terenach oraz ochronę obiektów użyteczności publicznej. Każda wiejska gmina miała utworzyć komisariat Straży, a gminy miejskie – kilka komisariatów. PKB współpracował z innymi strukturami parapolicyjnymi Polskiego Państwa Podziemnego.
Rozwój i działalność
Projekt utworzenia PKB został przedstawiony rządowi w październiku 1942 roku, a jego formalne zasady określono w czerwcu 1943. Początkowo PKB był nieliczny i nieuzbrojony, ale wkrótce nastąpił wzrost liczby członków, w tym byłych funkcjonariuszy policji granatowej i żołnierzy Ludowej Straży Bezpieczeństwa. W październiku 1943 roku liczba członków wynosiła około 8400, a w lutym 1944 roku około 11 tysięcy.
Struktura organizacyjna obejmowała komendy wojewódzkie, obwodowe i powiatowe, które organizowały oddziały w różnych formacjach. Prowadzono także szkolenia policyjne, a Urząd Śledczy PKB zajmował się zwalczaniem przestępczości.
Główny Inspektorat PKB
Pierwszym Głównym Inspektorem PKB był podpułkownik Marian Kozielewski. Jego zastępcami byli m.in. podpułkownik Stanisław Wasilewski oraz major Stanisław Tabisz. W skład Głównego Inspektoratu wchodziły różne wydziały, odpowiedzialne za organizację, gospodarkę, wyszkolenie oraz nadzór nad strażami.
Podsumowanie
Państwowy Korpus Bezpieczeństwa odegrał kluczową rolę w konspiracyjnej strukturze Policji Polskiego Państwa Podziemnego, przygotowując się do działań w kontekście przewidywanego powstania narodowego.
