Polskie Insygnia Koronacyjne
Polskie insygnia koronacyjne, znane jako regalia królów polskich, to symbole władzy, używane podczas ceremonii koronacyjnych. W skład regalia wchodzą: korona, jabłko, berło oraz miecz.
Najdawniejsze Polskie Insygnia Koronacyjne
Pierwsze dokumentowane insygnia, które otrzymał książę Bolesław I Chrobry, pochodziły z roku 1000. Były to m.in. grot Włóczni Świętego Maurycego. Koronacja Bolesława na króla miała miejsce w 1025 roku, jednak korona zaginęła po 1031 roku. Insygnia wykonane dla Bolesława II Szczodrego w 1076 roku również zniknęły. Nowe regalia były używane przez kolejnych władców, w tym Przemysła II i Wacława II.
Insygnia Koronacyjne Królów Polski
W 1320 roku, po zjednoczeniu Królestwa Polskiego, wykonano nowy zestaw regaliów dla Władysława Łokietka, w tym Koronę Chrobrego oraz miecz Szczerbiec. Obawy przed kradzieżą insygniów doprowadziły do ich przeniesienia na Węgry przez Ludwika Węgierskiego. W 1412 roku Zygmunt Luksemburski zwrócił insygnia, które były używane przez polskich monarchów aż do Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku.
Skarbiec Koronny
Polskie insygnia były przechowywane w skarbcu katedralnym na Wawelu. W 1795 roku skarbiec został ograbiony przez Prusaków, a insygnia przewieziono do Berlina. Po II wojnie światowej, w latach 20. XX wieku, część regaliów udało się odzyskać, w tym miecz Szczerbiec.
Grabież Polskich Regaliów i Ich Dalsze Losy
W czasie II wojny światowej insygnia ewakuowano do Rumunii, a następnie do Kanady. Po wojnie część z nich powróciła do Polski, jednak niektóre zaginione nadal pozostają w obcych zbiorach. W 1960 roku inne insygnia odzyskano z ZSRR.
Zachowane Insygnia Koronacyjne Królów Polskich
- Miecz koronacyjny Szczerbiec – używany od 1320 roku do 1764.
- Insygnia Augusta III – regalia zastępcze z 1733 roku, przechowywane w Muzeum Narodowym w Warszawie.
- Korona hełmowa Kazimierza III Wielkiego – średniowieczna korona podróżna.
Repliki Polskich Insygniów Koronacyjnych
W latach 2001–2003 zrekonstruowano insygnia koronacyjne na podstawie zachowanej dokumentacji. Obecnie są prezentowane na wystawach w kraju i za granicą.
