Kardiotokografia (KTG)
Kardiotokografia to procedura monitorowania akcji serca płodu oraz czynności skurczowej macicy, wykorzystywana w intensywnej opiece przedporodowej. Umożliwia wczesne wykrycie zagrożeń dla życia płodu.
Elementy KTG
Badanie składa się z dwóch głównych komponentów:
- Tokografia: Rejestracja skurczów macicy, przeprowadzana za pomocą czujnika zewnętrznego lub cewnika wewnętrznego.
- Kardiografia: Ciągła rejestracja akcji serca płodu za pomocą elektrokardiografu lub ultrasonograficznej sondy.
Zasady przeprowadzania KTG
Podstawowe badanie KTG trwa zazwyczaj 30 minut, z możliwością przedłużenia do 60 minut. Na wykresie odnotowuje się częstość akcji serca oraz skurcze macicy.
Częstość akcji serca
W badaniu wyróżnia się:
- Częstość podstawowa: Średnia częstość akcji serca płodu, prawidłowa wynosi 110-150/min.
- Tachykardia: > 150/min, może wskazywać na zakażenie.
- Bradykardia: < 110/min, może być objawem niedotlenienia.
Oscylacje i deceleracje
Oscylacje to wahania akcji serca płodu, a deceleracje to ich krótkotrwałe spadki. Wyróżniamy różne typy oscylacji oraz deceleracji:
- Oscylacje:
- Brak zmienności: < 2 uderzeń/min.
- Zmienność zmniejszona: < 6 uderzeń/min.
- Zmienność prawidłowa: 6-25 uderzeń/min.
- Zmienność skacząca: > 25 uderzeń/min.
- Deceleracje:
- Wczesne: związane ze skurczami macicy.
- Zmienne: niezależne od skurczów, mogą wskazywać na ucisk pępowiny.
- Późne: niebezpieczne dla płodu, świadczą o niewydolności łożyskowo-macicznej.
Testy kardiotokograficzne
W ramach KTG wykonuje się również testy:
- Test niestresowy: 30-minutowy zapis KTG, ocena reaktywności.
- Test stresowy: Monitorowanie po podaniu oksytocyny, ocena odpowiedzi serca płodu na skurcze macicy.
Wskazania do nadzoru KTG
Nadzór kardiotokograficzny jest wskazany w przypadku:
- ciąży po terminie,
- nadciśnienia indukowanego ciążą,
- wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu,
- choroby hemolitycznej płodu.
Warunkiem jest zdolność płodu do życia poza macicą.
Podsumowanie
Kardiotokografia to kluczowe badanie w monitorowaniu zdrowia płodu przed porodem, które umożliwia wczesne wykrycie ewentualnych zagrożeń.