Perswazja
Perswazja to sztuka przekonywania innych do własnych racji, różniąca się od manipulacji tym, że nie szkodzi odbiorcy. Wykorzystuje metody retoryki, odwołując się do intelektu, emocji i woli. Wyróżniamy trzy główne cele perswazji:
- Perswazja przekonująca – ma na celu udowodnienie słuszności lub prawdziwości pewnych argumentów, zakładając uczciwe intencje nadawcy.
- Perswazja nakłaniająca (propaganda) – ma na celu pozyskanie zwolenników dla idei lub doktryny, dążąc do wywarcia wpływu na odbiorcę.
- Perswazja pobudzająca (agitacja) – ma zjednać odbiorcę dla określonej idei lub poglądu.
W perswazji stosuje się trzy podstawowe techniki oddziaływania:
- Apelowanie do zajęcia określonego stanowiska i podjęcia działań.
- Sugerowanie pożądanych interpretacji i ocen.
- Racjonalne uzasadnianie słuszności prezentowanych poglądów.
Perswazja jest również istotna w negocjacjach, pomagając osiągnąć konsensus i łagodzić spory w relacjach międzyludzkich oraz na wyższych poziomach społecznych. W przeciwieństwie do manipulacji, perswazja nie wywołuje negatywnych skojarzeń, a jej argumenty mogą być oparte zarówno na faktach, jak i emocjach, wpływających na poczucie bezpieczeństwa czy niezadowolenie.
Współczesne media często stosują perswazję, sugerując odbiorcom, co warto kupować, czytać, z kim się identyfikować lub czego unikać.
Autoperswazja
Autoperswazja to długotrwała zmiana własnej postawy, będąca efektem prób usprawiedliwiania samego siebie.