Batrachomyomachia
Batrachomyomachia, znana również jako Wojna mysio-żabia, to grecki poemat heroikomiczny, którego autorstwo jest nieznane. Datowany jest na okres między III w. p.n.e. a I w. n.e. i przez wieki błędnie przypisywano go Homerowi lub Pigresowi z Halikarnasu. Poemat składa się zazwyczaj z 303 wersów i zyskał popularność w XVI i XVII wieku dzięki tłumaczeniom na łacinę, które wpłynęły na rozwój gatunku w Europie.
Tytuł i charakterystyka
Najczęściej używany tytuł to Batrachomyomachia, choć czasem pojawia się skrócona forma Myomachia. Pierwsze wzmianki o utworze przypisują go Homerowi lub Pigresowi, jednak obecnie większość badaczy podkreśla cechy poetyki hellenistycznej, co sugeruje późniejsze pochodzenie. Poemat obfituje w aluzje do Iliady i Odysei, a także do twórczości Kallimacha oraz komedii. Wyróżnia go kondensacja formy oraz redukcja dygresji, a autor wykazuje znajomość scholiów.
Przegląd treści
Akcja poematu rozpoczyna się ucieczką myszy Psicharpaksa, który spotyka króla żab Fysignathosa. Po dramatycznym incydencie z wężem, król myszy, Troksartes, mobilizuje gryzonie do wypowiedzenia wojny żabom. Po obu stronach następują przygotowania do bitwy, podczas gdy bogowie na Olimpie dyskutują na temat konfliktu. Ostateczna walka przynosi zmienność w przewadze, aż do momentu, gdy kraby, wspierające żaby, zmuszają myszy do ucieczki, kończąc wojnę.
Przekłady na język polski
Poemat był przedmiotem wykładów w XVI-wiecznej Polsce. Johann Reuchlin stworzył łaciński przekład, który został wydany w 1522 roku. W 2007 roku ukazało się drugie wydanie tego tłumaczenia. W Polsce znaną przeróbką Batrachomyomachii jest Myszeida Ignacego Krasickiego.
Bibliografia
- Der Neue Pauly Enzyklopädie der Antike, t. II, hasło Batrachomachia, Stuttgart-Weimar 1996
- Tadeusz Sinko, Literatura grecka, t. I, cz. 1, Kraków 1933
Linki zewnętrzne
Wiele przekładów i wydań można znaleźć w [bibliotece Polona](https://polona.pl/search/?query=title:Batrachomyomachia&filters=public:1,hasTextContent:0&advanced=1).
