Karaluch (Blatta orientalis)
Karaluch, znany również jako karaczan wschodni czy szwab, to gatunek owada z rzędu karaczanów, który występuje na całym świecie, głównie w strefach zamieszkałych przez ludzi.
Opis
Dorosłe karaluchy mają różne rozmiary: samce mierzą od 17,5 do 28,7 mm, a samice od 20 do 27 mm. Ich ubarwienie jest błyszczące, dominują odcienie brunatnoczarne. Samice mają skrzydła w formie łusek, co sprawia, że są nielotne. Samce posiadają skrzydła skrócone, a obie płcie charakteryzują się długimi odnóżami z kolcami.
Występowanie
Karaluchy są owadami kosmopolitycznymi, najczęściej spotykanymi w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Naturalnie występują w rejonach Morza Kaspijskiego i Czarnego, gdzie zasiedlają ściółkę i szczątki roślinne. W innych częściach świata zamieszkują ludzkie siedziby, magazyny, piwnice, rury i wysypiska. W Polsce są dość powszechne.
Biologia i ekologia
Karaluchy są wszystkożerne i preferują wilgotne środowisko oraz temperaturę w zakresie 20–29 °C. Samice nie składają jaj w temperaturach poniżej 15 °C, a ich rozwój zatrzymuje się poniżej 0 °C.
Rozród i rozwój
Podczas godów samce i samice przeprowadzają charakterystyczny taniec. Po kopulacji samica tworzy ooteki, które zawierają 16–18 jaj. Ooteki są czarniawobrązowe, walcowate i mają od 10 do 12 mm długości. Jedna samica produkuje 6–8 ootek w ciągu życia, co 1–2 tygodnie.
Larwy wylęgają się po 42–81 dniach, w zależności od temperatury. W pierwszym stadium mają jasnobrązowy kolor i około 6 mm długości. Dorosłe karaluchy osiągają dojrzałość po 164–542 dniach, w zależności od płci i warunków środowiskowych. Samice żyją średnio 190 dni, a samce 180 dni. Oprócz rozmnażania płciowego występuje także partenogeneza.
