Karabin Jarmann M1884
Karabin Jarmann M1884 to norweski karabin powtarzalny kalibru 10,15 mm, zaprojektowany przez inżyniera Jacoba Smitha Jarmanna. Wprowadzony w latach 80. XIX wieku, zmodernizował uzbrojenie armii norweskiej, zastępując przestarzałe karabiny jednostrzałowe. W ciągu dekady wyprodukowano około 30 000 egzemplarzy dla sił zbrojnych Norwegii oraz 1500 dla Szwecji.
Opis konstrukcji
Karabin Jarmann M1884 strzelał amunicją czarnoprochową kalibru 10,15 mm, z magazynkiem rurowym pod lufą. Mimo pionierskich rozwiązań, takich jak czterotaktowy zamek suwliwy, konstrukcja miała swoje ograniczenia, zwłaszcza przy użyciu mocniejszej amunicji na proch bezdymny. W pierwszej wersji karabinu zastosowano przyrządy celownicze wyskalowane na 2400 metrów, co w późniejszych modelach dostosowano do rzeczywistych warunków strzelania.
Amunicja
Karabin był przystosowany do naboju 10,15 × 61 mm R. Początkowo używano amunicji czarnoprochowej, która później została zastąpiona prochem bezdymnym. Wyprodukowano ponad 5 milionów sztuk różnorodnej amunicji, w tym wersje ćwiczebne oraz specjalne naboje do harpuna.
Celność
Jarmann M1884 charakteryzował się wysoką celnością. W porównaniu do innych karabinów tamtego okresu, takich jak Remington M1867 czy Gras Mle 1894, Jarmann przewyższał je parametrami balistycznymi, zwłaszcza na dystansach do 600 metrów.
Dalszy los karabinu
Po wycofaniu karabinu z użytku w 1894 roku, wiele egzemplarzy zostało sprzedanych na rynku cywilnym lub przerobionych na karabiny harpunowe M28. Z powodu niskiej wartości, Jarmann M1884 był często sprzedawany po cenach znacznie niższych niż nowoczesne konstrukcje. W okresie II wojny światowej wiele tych karabinów zostało zniszczonych przez Niemców.
Karabin harpun M28
W dwudziestoleciu międzywojennym, na bazie karabinu Jarmann, stworzono karabin harpun M28, który był używany do polowań i ratownictwa. Produkcję M28 zakończono w 1952 roku, a jego konstrukcja obejmowała szereg modyfikacji, które zwiększały funkcjonalność broni.
Podsumowanie
Karabin Jarmann M1884, mimo że nie odniósł pełnego sukcesu w armii, pozostaje ważnym elementem historii norweskiego uzbrojenia. Jego innowacyjne rozwiązania i wpływ na późniejsze konstrukcje broni czynią go interesującym obiektem badań w kontekście rozwoju technologii wojskowej.
