Beret – charakterystyka
Beret to miękkie, płaskie nakrycie głowy bez daszka, wykonane z różnych materiałów, takich jak filc, moher czy dzianina. Początkowo noszony przez mężczyzn, w XV wieku stał się popularny wśród wykształconych warstw społecznych, a z czasem przyjął się wśród artystów oraz robotników. W XX wieku beret zyskał znaczenie symbolu niezależności kobiet.
Berety w wojsku
Beret jest częścią umundurowania wielu jednostek wojskowych na całym świecie. Zwykle noszony jest przekrzywiony na prawą stronę, z wyjątkiem niektórych armii europejskich, jak np. francuska, gdzie noszony jest na lewą. Kolor beretu zazwyczaj wskazuje na rodzaj formacji wojskowej.
Historia beretu w wojsku sięga XVI wieku, kiedy to był element ubioru landsknechtów. Po raz pierwszy wprowadzono go do formalnego umundurowania pod koniec XIX wieku we Francji.
Berety w Wojsku Polskim
W okresie międzywojennym czarne berety nosili żołnierze jednostek pancernych i zmotoryzowanych. Podczas II wojny światowej, od 1943 roku, wszystkie lądowe jednostki Polskich Sił Zbrojnych przyjęły berety jako element umundurowania. W PRL berety były używane przez różne formacje, w tym Marynarkę Wojenną oraz jednostki specjalne.
Po 1990 roku berety stały się standardowym elementem umundurowania w Wojsku Polskim. Kolory beretów używanych przez żołnierzy to:
- Czarny – Marynarka Wojenna, jednostki pancernych.
- Bordowy – jednostki desantowe i powietrznodesantowe.
- Niebieski – jednostki obrony wybrzeża.
- Szkarłatny – Żandarmeria Wojskowa.
- Brązowy – jednostki obrony terytorialnej (do 2008 roku).
- Oliwkowy – obecne jednostki obrony terytorialnej.
- Szary – Jednostka Wojskowa Nr 2305 (GROM).
- Szafirowy – Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe MSWiA (1993-2001).
- Zielony – pozostałe jednostki Wojsk Lądowych.
- Ciemnozielony – Wojska Specjalne (z wyjątkiem GROM i JW Nr 4026).
Czarne berety są popularne także wśród weteranów Armii Krajowej. Niektóre jednostki Sił Powietrznych używają beretów stalowych.
Berety w innych polskich służbach mundurowych
- Czarny – Kadeci SAPSP oraz strażacy.
- Stalowy – Straż Graniczna (polowe umundurowanie sił powietrznych).
- Jasnozielony – Straż Graniczna (obecnie zastąpione czapkami typu kepi).
- Zielony – Służba Kontrwywiadu i Wywiadu Wojskowego.
- Szafirowy – Biuro Ochrony Rządu.
