Krag-Jørgensen – Opis i Historia
Krag-Jørgensen to karabin powtarzalny zaprojektowany przez norweskich inżynierów Olego Kraga i Erika Jørgensena pod koniec XIX wieku. Broń ta została przyjęta do uzbrojenia w Danii, USA i Norwegii. Charakteryzuje się zintegrowanym magazynkiem z otwieraną pokrywą, co pozwala na ładowanie bez otwierania zamka, mimo że ograniczało to możliwość szybkiego ładowania.
Rozwój i Wersje
W latach 80. XIX wieku, po wprowadzeniu prochu bezdymnego, wiele armii świata, w tym norweska, zaczęło poszukiwać nowoczesnych karabinów. Ole Krag, niezadowolony z wcześniejszych modeli, współpracował z Jørgensenem nad nowym magazynkiem, który został wykorzystany w zmodyfikowanym karabinie Jarmann. W 1886 roku Dania przyjęła nowy karabin, który przeszedł pozytywne testy.
W Norwegii wyprodukowano ponad 200 000 karabinów Krag-Jørgensen w różnych wersjach, takich jak:
- Karabin M1894 – najpopularniejsza wersja.
- Karabinek M1895 – różne modele dla kawalerii i artylerii.
- Karabin wyborowy M1923 – nieudana próba wprowadzenia karabinu wyborowego.
Użycie w USA
Pod koniec XIX wieku, Armia USA wybrała Krag-Jørgensen jako nowy karabin, zastępując starszy model Springfield. W latach 1894-1904 wyprodukowano około 500 000 egzemplarzy. Krag-Jørgensen używany był w wojnach amerykańsko-hiszpańskiej i amerykańsko-filipińskiej, a jego amunicja nosiła oznaczenie .30-40.
Produkcja podczas II wojny światowej
W czasie okupacji Norwegii przez Niemców, produkowano karabiny Krag-Jørgensen, choć z powodu sabotażu dostarczono tylko część zamówienia. Po wojnie niewielka liczba karabinów została złożona i sprzedana na rynku cywilnym.
Specjalne Wersje i Modyfikacje
Krag-Jørgensen produkowano przez niemal 60 lat, w efekcie czego powstało wiele specjalnych wersji, w tym:
- Karabin harpun – przerobiony do użycia jako harpun.
- Szybkoładowacz – prototyp zwiększający siłę ognia, jednak niepraktyczny.
- Urządzenie SNABB – konwersja na samopowtarzalny, która nie przeszła do produkcji.
Amunicja
Krag-Jørgensen był produkowany dla różnych kalibrów amunicji, w tym:
- Duński 8 x 58R
- US 30-40
- Norweski 6,5 x 55
Podsumowanie
Krag-Jørgensen to ceniony karabin, który przez wiele lat służył w różnych armiach świata, stając się obiektem zainteresowania kolekcjonerów. Jego unikalne cechy i historia produkcji czynią go ważnym elementem w dziejach broni palnej.
