Kamienie runiczne z Jelling

Kamienie runiczne z Jelling

Kamienie runiczne w Jelling, datowane na X wiek, są znaczącymi artefaktami historycznymi, które zostały umieszczone na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Znajdują się w Danii i przyciągają wielu turystów, zajmując 9. i 10. miejsce na liście duńskich zabytków pod względem liczby odwiedzających. Kamienie zostały postawione przez króla Gorma Starego i jego syna Haralda Sinozębego.

Kamień Gorma Starego (DR 41)

Kamień Gorma Starego, mniejszy z dwóch, został wzniesiony około 955 roku na cześć jego żony, Tyry. Jest to pierwszy znany zapis nazwy „Dania” w historii. W treści napisu, wyrytego w alfabecie runicznym, Gorm stwierdza, że stawia nagrobek swojej żonie, co podkreśla jego władzę nad całym państwem oraz fakt, że Tyra zmarła przed nim.

Kamień Haralda Sinozębego (DR 42)

Kamień Haralda Sinozębego, większy i wyższy od pierwszego, został postawiony około 965 roku. Napis na kamieniu dokumentuje, że Harald uczcił pamięć swoich rodziców, Gorma i Tyrę, oraz ogłasza jego rolę w chrystianizacji Danii. Kamień ten, o wysokości 2,43 metra i wadze około 10 ton, jest często określany jako „świadectwo chrztu Danii”. Jego wizerunki i napisy znajdują się na trzech stronach głazu i są szeroko rozpoznawalne, nawet umieszczone na wewnętrznej stronie okładki duńskich paszportów.

Wandalizm

W lutym 2011 roku większy kamień został zdewastowany przez 15-letniego chłopca, który napisał na nim słowo „Gelwane” przy użyciu zielonej farby w sprayu. Koszt oczyszczenia kamienia oszacowano na 100-200 tys. DKK. W celu ochrony przed dalszymi wandalizmami oraz warunkami atmosferycznymi, kamienie zostały umieszczone w szklanych gablotach po zakończeniu restauracji.