Efekt Pigmaliona
Efekt Pigmaliona, zidentyfikowany przez socjologa Roberta Mertona, to forma samospełniającej się przepowiedni. Polega na spełnianiu się oczekiwań wobec innych, które sami sobie wytwarzamy. Mimo swojej popularności, zjawisko to jest obecnie często poddawane wątpliwościom.
Efekt Pigmaliona jest często mylony z Efektem Rosenthala, który odnosi się do oczekiwań eksperymentatora, wpływających na wyniki badań. W literaturze psychologicznej istnieje jednak wyraźny podział pomiędzy tymi dwoma zjawiskami.
Pochodzenie terminu
Nazwa „Pigmalion” pochodzi z mitologii greckiej, gdzie Pigmalion był królem Cypru, który zakochał się w posągu stworzonym przez siebie. Prosił Afrodyty o ożywienie posągu, co symbolizuje wpływ oczekiwań na rzeczywistość.
Pigmalion to także tytuł sztuki George’a Bernarda Shawa, w której profesor Higgins uczy kwiaciarkę poprawnej wymowy, a ona zdobywa akceptację wyższych sfer towarzyskich, mimo że Higgins nie odwzajemnia jej uczucia.
Przykłady
- Osoba A, przekonana, że osoba B ją lubi, zaczyna ją darzyć sympatią, co prowadzi do wzajemnych pozytywnych relacji.
- Nauczyciel, wierząc w zdolności niektórych uczniów, traktuje ich inaczej, co skutkuje poprawą ich umiejętności i wyników w testach. Z kolei uczniowie uznawani za mniej zdolnych mogą doświadczać efektu Golema, co negatywnie wpływa na ich rozwój.
Podsumowanie
Efekt Pigmaliona ilustruje, jak nasze oczekiwania mogą wpływać na zachowanie i rozwój innych. Warto zrozumieć to zjawisko, aby lepiej korzystać z jego potencjału w edukacji i interakcjach międzyludzkich.
