W 2025 roku wrogie Polsce służby specjalne z pewnością nie ustąpią w swoich próbach pozyskania wartościowych agentów. Proces werbunku można uznać za swoistą sztukę, której zrozumienie pomoże wczesnemu rozpoznaniu niepokojących sygnałów. Jakie techniki wykorzystują przeciwnicy, aby namawiać do zdrady?
W 2023 roku polskie służby aresztowały grupę szpiegującą na rzecz rosyjskiego wywiadu, w której najmłodszy członek miał zaledwie 16 lat. Zlecane przez Rosjan zadania, w tym rozpoznanie infrastruktury krytycznej, nie wymagały specjalistycznych umiejętności.
PROFILI KANDYDATÓW I TECHNIKI WERBUNKU
Rosyjski wywiad oraz inne obce służby mają szeroki zakres celów, co oznacza, że niemal każdy może stać się potencjalnym kandydatem do werbunku. Nawet jeśli wymagania nie są wysokie, służby starają się potwierdzić, czy kandydat spełnia określone kryteria.
Werbownicy bazują na zasadzie celowości, co oznacza, że do współpracy wybierają tylko osoby z potencjałem wywiadowczym. Osoba, która pragnie nas zwerbować, dokładnie bada nasze umiejętności oraz wiedzę, sprawdzając możliwości uzyskania informacji w przyszłości. Zwracajmy uwagę na osoby, które w podejrzanych okolicznościach interesują się naszymi obowiązkami oraz ścieżką kariery.
STRATEGIE WERBUNKOWE
Warto zauważyć, że technika „stopy w drzwiach” jest jedną z zastosowywanych metod. To zjawisko polega na tym, że człowiek jest bardziej skłonny do podjęcia poważniejszych decyzji, jeśli wcześniej zgodzi się na mniejsze prośby. Przykładem są rozmawiający z pracownikami obiektów strzeżonych, którzy zaczynają od niewinnych rozmów, a następnie przekazują coraz więcej informacji.
Osoby werbowane często stają się ofiarą szantażu — wydanie nawet niewielkich informacji może w przyszłości stać się problematyczne. Wykonywanie drobnych wykroczeń może być używane jako forma presji, gdy osoba z werbującą stara się ją zmusić do udzielania kolejnych informacji.
ODMIENNA ROLA AGENTÓW
Powszechne przekonanie o tym, że szantaż jest standardową metodą werbunku, jest w dużej mierze mylne. Rosyjskie służby, mimo brutalności, rzadko stosują takie praktyki, ponieważ agenci zmuszani do współpracy zwykle są mniej efektywni. Kluczowe dla sukcesu są ci, którzy decydują się na współpracę z własnego wyboru, nie pod presją.
Jeśli szantaż faktycznie zachodzi, agenci są często manipulowani w taki sposób, by relacja miała inny, korzystniejszy dla nich przebieg. Nierzadko marnują także swój potencjał, a oficerowie, którzy nagtują do współpracy, stają się ostrożniejsi i starają się prowadzić rozmowy tak, aby nie ujawniać swoich mniej przyjemnych intencji.
NAJLEPSZE PRAKTYKI OBRONY
Zauważmy, że w momencie, gdy dojdzie do propozycji współpracy, należy starannie ocenić swoją reakcję. Jak sugeruje były szef kontrwywiadu CIA, James Olson, nie należy wahać się przed odmową oraz niezwłocznie zgłosić sprawę do odpowiednich służb. Mimo filmowej wizji, obce służby nie eliminują ludzi za odmowę, a wiele zależy od otoczenia, w którym propozycja została złożona.
Warto również podjąć kroki, takie jak zbadanie sytuacji i zasymulowanie przyjęcia oferty. Ostatecznie, informowanie naszych służb o szkodliwych działaniach to najlepszy sposób na ochronę siebie i swojego kraju.
