Nastroje społeczne dotyczące wojny ukraińsko-rosyjskiej przeszły istotne zmiany w ostatnim czasie. Z sondażu przeprowadzonego w grudniu przez rosyjską firmę badawczą Russia Field wynika, że po raz pierwszy od początku konfliktu większość Rosjan opowiada się za niezwłocznym rozpoczęciem rozmów pokojowych. Przemiany w postawach Ukraińców również są znaczące, a ich nastroje z miesiąca na miesiąc się zmieniają.
Wsparcie dla negocjacji w Rosji
Z badania wynika, że 53 proc. rosyjskich ankietowanych popiera dialog z Ukrainą, w przeciwieństwie do 36 proc. respondentów, którzy życzą sobie kontynuacji walk. Michaił Podolak, doradca prezydenta Ukrainy, zauważył, że Ukraina nie ma zamiaru podejmować negocjacji pokojowych z Rosją po wyborze Donalda Trumpa na prezydenta USA, argumentując, że Moskwa nie zapłaciła wystarczającej „ceny” za konflikt. Mimo to Ukraińcy wyraźnie odczuwają wyczerpanie wojną. Liczba osób gotowych znosić ciężary konfliktu przez dowolny czas zmniejszyła się o 16 proc. w ciągu roku. W grudniu 2024 r. taką gotowość zadeklarowało 57 proc. społeczeństwa, podczas gdy kilka miesięcy wcześniej optymizm był znacznie większy. Co jest przyczyną tej zmiany?
Spadek determinacji w Ukrainie
Według badań, od początku interwencji rosyjskiej do lutego 2024 r. około 71–73 proc. Ukraińców było gotowych znosić skutki wojny tak długo, jak będzie to konieczne. Jednak od lutego do października zeszłego roku ten odsetek spadł do 63 proc. a pod koniec grudnia osiągnął 57 proc. Równocześnie wzrosła liczba osób, które miały trudności z odpowiedzią na pytanie o swoje stanowisko – z 12 proc. w październiku do 18 proc. w grudniu. 3 proc. z nich zadeklarowało, że są gotowe na wytrzymanie roku, 3 proc. – sześć miesięcy, a 18 proc. – kilka miesięcy.
Najwięcej osób gotowych zaakceptować kontynuację konfliktu mieszka w zachodniej i środkowej Ukrainie (57–59 proc.). Osoby z wyższymi dochodami są również lepiej przygotowane emocjonalnie na długotrwały kryzys (70 proc.) w porównaniu do tych o niskich dochodach (51 proc.). Socjolodzy z KIIS zauważają, że spadek gotowości do walki nie wynika jedynie z obaw związanych z bezpieczeństwem, lecz także z rosnącej niepewności, która dotyczy zarówno sytuacji wewnętrznej, jak i międzynarodowej, w tym zwycięstwa Donalda Trumpa w wyborach w USA. Badanie przeprowadzono w dniach 2-17 grudnia w formie wywiadów telefonicznych z około 1000 respondentów z całej Ukrainy.
Zmiana w podejściu Ukraińców
Natomiast według sondażu Gallupa przeprowadzonego w październiku 2024 roku, 52 proc. Ukraińców opowiada się za jak najszybszym zakończeniem działań wojennych poprzez negocjacje z Rosją. Tego rodzaju wsparcie dla dyplomatycznego rozwiązania konfliktu nie było tak wyraźne od początku inwazji. W tym samym czasie liczba osób opowiadających się za kontynuacją walk do końca spadła do 38 proc. Na początku konfliktu, zwolenników walka do zwycięstwa było 73 proc., a na koniec 2023 roku – 63 proc.
W miarę postępu działań wojennych w Donbasie Ukraińcy coraz częściej wykazują zmęczenie wojną i wyrażają chęć szybkiego porozumienia pokojowego, nawet jeśli wiązałoby się to z utratą części terytoriów.
Artykuł został opracowany na podstawie tłumaczenia tekstu z serwisu The Moscow Times. Oryginał można znaleźć pod tym linkiem.
