Mandala w buddyzmie
Mandala, pochodząca z sanskrytu, to artystyczny motyw obecny głównie w sztuce buddyzmu tantrycznego. Jej tworzenie i późniejsze niszczenie traktowane są jako forma medytacji, mająca istotne znaczenie religijne.
Symbolika mandali
Buddyjska mandala łączy w sobie elementy koła i kwadratu. Koło symbolizuje:
- niebo
- transcendencję
- zewnętrzność
- nieskończoność
Kwadrat z kolei reprezentuje:
- sferę wewnętrzności
- wiązek z człowiekiem
- ziemią
Punkt centralny mandali jest zarówno początkiem, jak i końcem całego układu. Istnieją różne typy mandali, w tym:
- mandale oczyszczające
- mandale wzmacniające różne cechy i obszary życia
Praktyka wadżrajany
W buddyzmie mandala pełni ważną rolę w praktykach wadżrajany, szczególnie w tantrach jogi najwyższej. Schematy mandali są przedstawiane w formie rzutów poziomych. Po odpowiedniej inicjacji praktykujący wizualizuje przestrzenną formę mandali, doświadczając jej jako pałacu otoczonego terenem, przyjmując jednocześnie formę jidama, typową dla danej mandali.
Cel wizualizacji
Wizualizacje mandali są kluczowe dla rozwijania medytacyjnego skupienia, co przygotowuje do bardziej zaawansowanych praktyk. Proces ten opiera się na buddyjskiej teorii „pustości” (Siunjata) oraz pouczeniach mistrza.