Historia kanonierki „Zaradna”
„Zaradna” to polska kanonierka rzeczna z okresu II wojny światowej, zbudowana jako jednostka obserwacyjna. Wprowadzona do służby w 1935 roku, była częścią I Dywizjonu Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej. Jej konstrukcja umożliwiała wysunięcie drabiny z miejscem obserwacyjnym, co znacznie zwiększało zasięg obserwacji.
Służba w II wojnie światowej
Wiosną 1939 roku „Zaradna” współdziałała z innymi jednostkami w I Dywizjonie Flotylli Oddziału Wydzielonego na Prypeci. Po wybuchu II wojny światowej patrolowała rejon Pińska. 9 września 1939 roku, po przydzieleniu do pododcinka „Mołodzielczyce”, miała za zadanie dozorowanie przepraw na rzekach Jasiołda i Strumień oraz utrzymywanie łączności między Pińskiem a Mostami Wolańskimi.
W obliczu sowieckiej agresji, „Zaradna” została zmuszona do odwrotu, co jednak okazało się niemożliwe. 18 września 1939 roku załoga zatopiła swój okręt w pobliżu Knubowa.
5 listopada 1939 roku kanonierka została wydobyta przez Rosjan, a po remoncie wcielona do Flotylli Pińskiej jako „Biełoruss”. W latach 1941–1942 brała udział w walkach na Desnie i Dnieprze. Zatonęła 17 września 1941 roku, a po remoncie przez Niemców, działała w Dnieprflotille jako jednostka przeciwpartyzancka. Została zniszczona 11 kwietnia 1942 roku przez oddziały AK.
Dane taktyczno-techniczne
W czasie służby „Zaradna” była uzbrojona w:
- W służbie polskiej:
- 1 haubica 100 mm wz. 14/19
- 1 działo 37 mm Puteaux wz. 18
- 1 ckm 7,92 mm Hotchkiss
- W służbie radzieckiej:
- 3 działa 76 mm
- 3 karabiny maszynowe 7,62 mm Maxim
Pancerz jednostki wynosił od 4,6 do 10 mm, chroniąc burty, pokład, sterówkę oraz wieże artyleryjskie.
Podsumowanie
„Zaradna” pozostaje symbolem polskich i radzieckich działań na wodach wschodniej Europy w czasie II wojny światowej, z tragicznym końcem w wyniku walk i akcji przeciwpartyzanckich.
