Krzyż Waleczności Armii gen. Bułak-Bałachowicza
Historia
Krzyż Waleczności, ustanowiony przez gen. Stanisława Bułak-Bałachowicza, był odznaczeniem wojskowym mającym na celu wyróżnienie żołnierzy Armii Ochotniczej Sprzymierzonej z Polską. Formacja ta, składająca się głównie z Białorusinów i „białych” Rosjan, walczyła po stronie Polski w wojnie polsko-bolszewickiej.
Geneza jednostki sięga 5 listopada 1917 roku. Oddziały te brały udział w walkach o wolność Estonii oraz w wielu operacjach w głębi Rosji. Do ważniejszych osiągnięć należy zdobycie fortecy Roskopel w marcu 1919 roku oraz Pskowa w kwietniu tego samego roku. Po zakończeniu działań w Polsce, korpus kontynuował walki na Białorusi do 18 marca 1921 roku.
Krzyż Waleczności miał być nagrodą za waleczność oraz upamiętnieniem działań formacji. Nadawanie odznaczenia było w gestii Kapituły Krzyża, której przewodniczył gen. Bułak-Bałachowicz. Istniały trzy kapituły, zwołane w latach: 1918, 1921 i 1931.
Kawalerowie odznaczenia przestrzegali tzw. „10 przykazań rycerskich”, które podkreślały m.in. wartość wiary, męstwa oraz szacunku dla wolności.
Opis oznaki
Oznaka Krzyża Waleczności przypominała rosyjski Order Św. Jerzego. Krzyż miał wymiary 41 x 37 mm, z emaliowanymi na biało ramionami. W centralnej części znajdowała się tarcza z czaszką, skrzyżowanymi mieczem i pochodnią, co symbolizowało „szturmowy” charakter formacji. Krzyż noszono na czarnej wstążce ze złotymi paskami po bokach. Po latach 70. XX wieku na rynku pojawiły się liczne kopie tego odznaczenia.
Odznaczeni
Odznaczenie to przyznawano zarówno żołnierzom formacji, jak i polskim żołnierzom współdziałającym z nimi na froncie. Choć polskie władze wojskowe tolerowały to odznaczenie, nigdy nie zostało formalnie zatwierdzone, co prowadziło do zakazu noszenia go na mundurach w latach 30. XX wieku.
Linki zewnętrzne
Kategoria: Odznaczenia II Rzeczypospolitej | Polskie odznaczenia wojskowe | Wojna polsko-bolszewicka
