Pozbawienie obywatelstwa polskiego 76 oficerów
26 września 1946 roku Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej podjął decyzję o pozbawieniu obywatelstwa polskiego 76 oficerów Polskich Sił Zbrojnych (PSZ) na Zachodzie. Utrata obywatelstwa dotyczyła generała dyw. Władysława Andersa oraz oficerów, którzy wstąpili do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia (PKPR).
Decyzja i jej uchwały
Decyzje te zostały podjęte na podstawie artykułu 11 pkt 2 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego. Utrata obywatelstwa nie obejmowała rodzin oficerów. Uchwały te zostały uchylone 23 listopada 1971 roku przez Radę Ministrów PRL, a oficerowie otrzymali stosowne powiadomienia o przywróceniu obywatelstwa. Generał Anders zyskał obywatelstwo ponownie dopiero w 1989 roku.
Uchylenie uchwał z 1946 roku
Ustawa o obywatelstwie polskim z 2 kwietnia 2009 roku uznaje uchwały z 26 września 1946 roku oraz inne podobne decyzje za nieważne od momentu ich wydania.
Lista pozbawionych obywatelstwa oficerów
Projekt uchwały o pozbawieniu obywatelstwa oficerów PSZ został przygotowany przez Ministerstwo Obrony Narodowej, a referentem był marszałek Michał Rola-Żymierski. Lista oficerów, którzy utracili obywatelstwo, obejmowała między innymi:
- gen. bryg. Antoni Chruściel
- gen. bryg. Tadeusz Malinowski
- płk sap. Stanisław Jan Arczyński
- płk dypl. piech. Józef Bischof
- ppłk dypl. kaw. Leon Antoni Bittner
- mjr Feliks Zdzisław Bielecki
- mjr dypl. art. Jerzy Ciemochowski
- mjr piech. Franciszek Andrzej Mirosław Derejski
- mjr sap. inż. Henryk Marcin Muster
- mjr uzbr. dr inż. Władysław Jan Wrażej
Podsumowanie
Decyzja o pozbawieniu obywatelstwa 76 oficerów PSZ miała na celu wykluczenie ich z polskiego życia publicznego po II wojnie światowej. Proces ten został jednak w późniejszych latach unieważniony przez polskie władze, a oficerowie, którzy przebywali na emigracji, odzyskali swoje prawa obywatelskie.
Bibliografia
- Krzysztof Tarka, „Wrogowie” Polski. Pozbawienie obywatelstwa polskiego oficerów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 4 (246), Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2013.
