Paul Lafargue
Paul Lafargue (1842-1911) był lekarzem, socjalistą, pisarzem i filozofem marksistowskim, a także teoretykiem ruchu robotniczego. Urodził się na Kubie w rodzinie francuskich plantatorów, a swoją edukację gimnazjalną odbył we Francji, w Bordeaux i Tuluzie. Medycynę studiował w Paryżu, gdzie rozpoczął działalność rewolucyjną przeciwko dyktaturze Napoleona III.
Kariera i działalność
W 1865 roku, podczas pobytu w Londynie, poznał Karola Marksa, co miało kluczowy wpływ na jego dalsze życie. W 1866 dołączył do Rady Generalnej I Międzynarodówki. Po ukończeniu studiów w Anglii, ożenił się z Laurą, córką Marksa. Angażował się w ruch robotniczy, a po upadku Komuny Paryskiej, uciekł do Hiszpanii, gdzie działał w lokalnym ruchu. W 1880 roku współtworzył Francuską Partię Robotniczą, krytykując ideologie sprzeczne z marksizmem, takie jak poglądy Proudhona i rewizjonizm Eduarda Bernsteina.
Po powrocie do Francji w 1882 roku, był aktywnym teoretykiem i publicystą, organizując kampanie polityczne i występując jako prelegent. Dwukrotnie był uwięziony, gdzie napisał swoje najważniejsze dzieło, pamflet Prawo do lenistwa. W 1891 roku uzyskał mandat deputowanego do Zgromadzenia Narodowego. W 1911 roku, obawiając się starości, popełnił samobójstwo z żoną Laurą.
Poglądy filozoficzne
Włodzimierz Lenin uznawał Lafargue’a za jednego z najważniejszych propagatorów marksizmu. Krytykował neokantyzm, który zyskiwał popularność wśród francuskich socjalistów. Lafargue twierdził, że rozwój ludzkości zachodzi w naturalnym i sztucznym środowisku, które kształtują stosunki społeczne oraz ekonomiczne.
Wybrane dzieła Lafargue’a
- Religja kapitału, 1886
- Praca umysłowa wobec maszyny, 1890
- Kwestja kobieca, 1905
- Prawo do lenistwa, 1906
- Rozwój własności, 1907
- Trusty amerykańskie, 1907
- Wspomnienia o Marksie, 1948
Podsumowanie
Paul Lafargue był znaczącą postacią w historii ruchu robotniczego i marksizmu, łącząc teorię z praktyką. Jego prace oraz zaangażowanie w działalność polityczną miały wpływ na rozwój socjalizmu we Francji i poza nią.
