Około 9,1 miliona złotych to wartość szkód, które w bieżącym roku wyrządziły na Warmii i Mazurach chronione gatunki zwierząt. Jak poinformowała Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie, to o 860 tysięcy złotych więcej niż w roku ubiegłym. Kto lub co stoi za tym wzrostem?
Bobry w akcji
Analizując dane przekazane przez olsztyńską RDOŚ, nie trudno zauważyć, że bobry znów trzymają się na pierwszym miejscu wśród winowajców. W bieżącym roku zgłoszono aż 716 przypadków szkód wyrządzonych przez te zwierzęta, co przełożyło się na kwotę niemal 8,3 miliona złotych na końcu grudnia. Tak wysoka suma jest niepokojąca, zwłaszcza że liczba zgłoszeń nie zmieniła się znacząco w porównaniu do minionych lat.
„Głównymi czynnikami wpływającymi na wysokość odszkodowań są ceny rynkowe użytków zielonych oraz produktów rolnych, które zostały uszkodzone. To właśnie na ich podstawie ustalamy wysokość należnych odszkodowań” – wyjaśnia rzeczniczka RDOŚ, Justyna Januszewicz.
Bobry w swoim nieposkromionym działaniu poważnie zaszkodziły drzewom, zalanym użytkom zielonym i uprawom rolnym, a także stawom rybnym. Zdarzały się nawet przypadki zalania piwnic z powodu podniesienia poziomu wód gruntowych, co również było efektem ich działalności. Uszkodzeniu uległy również drogi publiczne oraz sprzęt rolniczy, który natrafił na bobra norę.
Żubry w liczbach
W mijającym roku odnotowano osiem przypadków szkód wyrządzonych przez żubry, głównie w gminach Kruklanki i Wydminy. Zniszczenia dotyczące upraw kukurydzy, pszenicy i pszenżyta, które obejmowały łączną powierzchnię wynoszącą około 47 hektarów, oszacowano na 261 tysięcy złotych. W roku ubiegłym żubry spowodowały zaledwie sześć szkód o wartości 87 tysięcy złotych.
Wilki a rosnąca świadomość
RDOŚ odnotowuje również spadek liczby szkód wyrządzonych przez wilki. W 2023 roku zgłoszono ich 225, co oznacza redukcję o 55 przypadków w porównaniu do roku poprzedniego. Całkowita kwota przyznanych odszkodowań sięga obecnie 570 tysięcy złotych, ale ostateczna suma prawdopodobnie wzrośnie, gdyż część spraw jest wciąż w toku szacowania.
Januszewicz zauważa, że zmniejszenie liczby szkód może być efektem rosnącej świadomości rolników, którzy zaczęli skuteczniej zabezpieczać swoje stada przed atakami wilków, na przykład poprzez zaganianie zwierząt do zamkniętych pomieszczeń na noc oraz instalację elektrycznych ogrodzeń.
Najczęściej zgłaszane szkody dotyczą zagryzienia bydła, owiec i danieli, a największa liczba przypadków miała miejsce na wschodnich terenach województwa, zwłaszcza przy Puszczy Rominckiej czy Boreckiej. Działania wilków odnotowano także w powiatach braniewskim i piskim oraz w rejonie Lasów Iławskich i Wysoczyzny Elbląskiej.
Zezwolenia na płoszenie
W 2024 roku Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska wydał aż 18 zezwoleń na umyślne płoszenie wilków, co wskazuje na potrzebę podjęcia zdecydowanych działań. Uzyskanie odstępstwa od przepisów dotyczących tego chronionego gatunku następuje jedynie w sytuacjach konfliktowych, kiedy brak jakichkolwiek alternatywnych rozwiązań.
Na koniec warto wspomnieć, że w ramach współpracy z WWF Polska, RDOŚ przekazała 15 zestawów elektrycznych ogrodzeń hodowcom zwierząt z Warmii i Mazur. Dzięki zasilaniu energią słoneczną, każdy zestaw pokrywa teren o powierzchni 1 hektara, co może znacząco wpłynąć na bezpieczeństwo hodowli.
Województwo warmińsko-mazurskie jest domem dla około 18,5 tysiąca bobrów, 160 wilków, 140-150 żubrów oraz 15 rysi. Dzikość natury może być piękna, ale gdy zaczyna ingerować w życie ludzi, granice zaczynają się zacierać.
