Widzenie mezopowe
Widzenie mezopowe, znane również jako widzenie zmierzchowe, odnosi się do funkcjonowania ludzkiego oka w warunkach ograniczonego oświetlenia. W tym procesie uczestniczą zarówno czopki, które odpowiadają za widzenie w dobrych warunkach i widzenie barwne, jak i pręciki, które działają w słabym świetle, umożliwiając jedynie postrzeganie w odcieniach szarości.
Widzenie mezopowe to stan pośredni pomiędzy widzeniem fotopowym (przy normalnym oświetleniu) a widzeniem skotopowym (przy bardzo słabym świetle).
Opis zjawiska
W miarę spadku natężenia światła, najpierw wyłączają się czopki wrażliwe na czerwone światło, a następnie te z pasma zielonego. W rezultacie, w warunkach mezopowych, postrzegamy otoczenie w odcieniach niebiesko-szarych. Kolory takie jak zielony, żółty, pomarańczowy i czerwony są odbierane jako szarość, przy czym ta szarość może być ciemniejsza, niż by się wydawało. Zjawisko to, znane jako „zjawisko Purkiniego”, zostało opisane przez czeskiego fizjologa Jana Evangelistę Purkyniego.
Podczas widzenia zmierzchowego występują także inne złudzenia optyczne. Pełna adaptacja do widzenia skotopowego trwa kilkanaście minut, co oznacza, że przy nagłym zgaszeniu światła początkowo nie widzimy wyraźnie, ale z upływem czasu coraz lepiej rozróżniamy kontury. W dobrym oświetleniu, ludzkie oko najlepiej odróżnia kolory pomiędzy zielonym a pomarańczowym.
Problemy z percepcją barw
Sprawność oka pogarsza się z wiekiem, co wpływa na zdolność do akomodacji i percepcji barwnej. W miarę starzenia się, zakres odbieranego widma barwnego się zawęża. Zjawisko to można zauważyć u wielu malarzy, którzy w starszym wieku ograniczają paletę barwną w swoich dziełach, jak to miało miejsce u Juliana Fałata czy Franciszka Goi.
