Szymon Laks – Życie i Twórczość
Szymon Laks (1 listopada 1901 – 11 grudnia 1983) był polsko-żydowskim kompozytorem, dyrygentem, pianistą oraz pisarzem. Urodził się w Warszawie w rodzinie zasymilowanych Żydów. Początkowo studiował matematykę, ale w 1921 roku rozpoczął naukę w Konserwatorium Warszawskim, a następnie kontynuował kształcenie muzyczne w Paryżu.
W latach 1927-1929 studiował kompozycję i dyrygenturę pod kierunkiem znanych pedagogów. Laks był aktywny w środowisku muzycznym Paryża, łącząc różne gatunki w swoich kompozycjach, czerpiąc inspiracje z bluesa, jazzu oraz folkloru polskiego i żydowskiego. Współpracował z Aleksandrem Fordem, tworząc muzykę do filmów.
Okres II Wojny Światowej
W 1941 roku Laks został aresztowany i deportowany do obozu Auschwitz, gdzie spędził ponad dwa lata jako kapelmistrz obozowej orkiestry. W 1944 roku trafił do obozu Dachau, gdzie doczekał wyzwolenia przez armię amerykańską. Po wojnie wrócił do Paryża, gdzie opisał swoje doświadczenia w książkach, takich jak Musiques d’un autre monde oraz Gry oświęcimskie.
Twórczość Muzyczna i Pisarska
W okresie powojennym Laks kontynuował działalność muzyczną, jednak w latach 70. skupił się na twórczości pisarskiej, publikując szereg ważnych dzieł, w tym Epizody, epigramy, epistoły oraz Dziennik pisany w biały dzień.
Wybrane Dzieła Muzyczne
- Kwartety smyczkowe I–V
- Mała suita na kwartet smyczkowy
- Sonata na wiolonczelę i fortepian
- Blues symfoniczny
- Opera buffa L’hirondelle inattendu
- Muzyka do filmów: Sabra, Przebudzenie
Podsumowanie
Szymon Laks był znaczącą postacią w polskiej muzyce XX wieku, łączącą różnorodne wpływy kulturowe. Jego twórczość muzyczna oraz pisarska stanowi ważny wkład w dziedzictwo kulturowe, a doświadczenia z okresu II wojny światowej miały istotny wpływ na jego późniejsze dzieła.
