Samorząd studencki w Polsce
Samorząd studencki to organizacja działająca w Polsce na podstawie Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Zrzesza wszystkich studentów danej uczelni.
Struktura samorządu studenckiego
Samorząd studencki dzieli się na:
- Samorząd uczelniany – obejmujący wszystkich studentów uczelni.
- Samorząd wydziałowy – skupiający studentów danego wydziału (brak w uczelniach bezwydziałowych).
Organami samorządu są m.in. wykonawczy organ samorządu oraz organ uchwałodawczy.
Uprawnienia samorządu studenckiego
Samorząd studencki ma szerokie uprawnienia, w tym:
- Współudział w podziale środków finansowych.
- Sprawowanie władzy uchwałodawczej na uczelni.
- Wpływ na program studiów.
Podział środków finansowych
Uczelnie otrzymują dotacje na pomoc materialną dla studentów, a podział tych środków odbywa się w porozumieniu z samorządem studenckim. Samorząd ma prawo wnioskować o przekazanie kompetencji przyznawania stypendiów komisjom składającym się głównie ze studentów.
Sprawowanie władzy uchwałodawczej
Studenci mają prawo uczestniczyć w podejmowaniu uchwał przez organy uczelni, takie jak senat czy rady wydziałów, które muszą mieć przynajmniej 20% składu ze studentów i doktorantów. Uczestnictwo studentów zapewnia, że ich głos jest słyszany w ważnych decyzjach akademickich.
Wpływ na program studiów
Program studiów uchwalany jest przez rady wydziałów z udziałem studentów. Opinie samorządu są konsultacyjne, a jego zgoda jest wymagana do wprowadzenia regulaminu studiów, co daje mu prawo veta.
Pozostałe uprawnienia
Ustawa przewiduje także prawo do przedstawiania kandydatów do komisji dyscyplinarnych oraz prawo do organizowania strajków i protestów. Samorząd może również wyrazić zgodę na kandydowanie osoby na prorektora ds. studenckich.
Historia
Pierwszy niezależny parlament studencki powstał w 1957 roku na Politechnice Gdańskiej. Samorządy zaczęły się rozwijać w Polsce po 1980 roku, a pierwsza ustawa regulująca ich funkcjonowanie została przyjęta w 1982 roku.
Podsumowanie
Samorząd studencki w Polsce odgrywa kluczową rolę w życiu akademickim, zapewniając studentom możliwość wpływania na decyzje dotyczące ich edukacji oraz reprezentowanie ich interesów w uczelniach.
