System semiprezydencki
System semiprezydencki, znany także jako system półprezydencki lub parlamentarno-prezydencki, to forma rządów łącząca cechy systemu parlamentarnego i prezydenckiego. Obecnie funkcjonuje w krajach takich jak Francja, gdzie uznawany jest za wynik pracy Charles’a de Gaulle’a i Georges’a Pompidou.
Struktura władzy
W systemie semiprezydenckim wyróżnia się trzy główne ośrodki władzy:
- parlament
- rząd
- prezydent
Prezydent, wybierany w wyborach powszechnych, pełni rolę głowy państwa. Jego kompetencje obejmują:
- określanie kierunków polityki wewnętrznej i zagranicznej
- bycie zwierzchnikiem sił zbrojnych
- powoływanie i odwoływanie premiera oraz ministrów
Rząd oraz jego członkowie są odpowiedzialni przed parlamentem, a prezydent ma prawo wydawania dekretów, które mogą mieć moc ustawy.
Polska w kontekście systemu semiprezydenckiego
Polski system rządów zawiera pewne elementy systemu semiprezydenckiego, takie jak:
- powszechne wybory prezydenckie
- prezydent jako zwierzchnik sił zbrojnych
- możliwość powoływania i odwoływania premiera przez prezydenta
Jednak Polska nie jest w pełni systemem semiprezydenckim, gdyż prezydent współdziała z Premierem oraz odpowiednimi ministrami w polityce zagranicznej, a nie określa kierunków polityki wewnętrznej. W praktyce główny ciężar władzy wykonawczej spoczywa na rządzie, który odpowiada przed parlamentem. Zgodnie z obowiązującą Konstytucją, Polska jest uznawana za republikę parlamentarną.
