Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Zbigniew Derdziuk, podjął kluczowy temat dotyczący niskich emerytur w Polsce. W wywiadzie dla „Faktów” tłumaczy, jakie są przyczyny niewielkich wypłat dla seniorów i wskazuje, że istnieje prosty sposób na zapewnienie sobie wyższych świadczeń. – Nasza emerytura zależy od wysokości składek, które wpłaciliśmy przez lata – zauważa. To prosty, lecz niezbyt przyjemny dla wielu Polaków komunikat, który powinien nas skłonić do przemyślenia własnej sytuacji finansowej na starość.
SYSTEM EMERYTALNY I SKŁADKI
Jak wyjaśnia prezes Derdziuk, nasz system emerytalny funkcjonuje już od 25 lat, jednak wciąż brakuje powszechnej wiedzy na jego temat. Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52 procent podstawy wynagrodzenia i od momentu reformy emerytalnej w 1999 roku nie została zmieniona. Uczciwie należy zaznaczyć, że zmiana tej stawki mogłaby w istotny sposób wpłynąć na całą gospodarkę. Obok składki emerytalnej istnieją także inne, takie jak składka rentowa, która obejmuje ryzyko niezdolności do pracy, oraz dodatkowe fundusze, w tym Fundusz Chorobowy i Wypadkowy. Wszystkie te składki zasila Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, którym zarządza ZUS.
GROSZOWE EMERYTURY – FAKT CZY MIT?
Ostatnio w mediach wiele mówi się o tzw. groszowych emeryturach, czyli niewielkich świadczeniach, gdzie najniższa wypłata wynosi zaledwie 2 grosze. Prezes Derdziuk wyjaśnia, że poziom tych wypłat jest bezpośrednio związany z długością okresu składkowego. Osoba, która przez niespełna miesiąc była zatrudniona i opłaciła składki, otrzyma w efekcie symboliczne świadczenie, które nie spełnia swojej pierwotnej funkcji, jaką jest zabezpieczenie finansowe na starość. Aby uzyskać minimalną emeryturę, należy płacić składki przez co najmniej 20 lub 25 lat, w zależności od płci.
W DODATKU – RENTY WDOWIE
Z początkiem stycznia 2025 roku wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące rent wdowich. Prezes Derdziuk zapewnia, że ZUS jest przygotowany do obsługi wniosków o to świadczenie. Pracownicy zostali przeszkoleni, a klienci mogą korzystać z interaktywnej ankiety dostępnej na stronie ZUS, która pomoże im ustalić, czy są uprawnieni do renty wdowiej. ZUS szacuje, że około 1,2 miliona osób będzie miało prawo do nowego świadczenia. Wnioski będzie można składać od początku 2025 roku, a pierwsze wypłaty planowane są na lipiec tegoż roku.
KORZYŚCI Z RENTY WDOWIEJ – CO MOŻE ZYSKAĆ WDOWA/WDOWIEC?
Nowe przepisy pozwalają na połączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi, co może przynieść wdowom i wdowcom znaczącą ulgę finansową. W latach 2025-2026 średnia wysokość renty wdowiej wyniesie ok. 370 zł miesięcznie, a w kolejnych latach może wzrosnąć o kolejne 650-850 zł. Narastający procent świadczenia będzie stopniowo rosnąć, co powinno przynieść realne korzyści dla osób uprawnionych.
DŁUGOTRWAŁE PROBLEMY Z ZUS
Warto jednak zauważyć, że na horyzoncie nadal widać wiele niedoskonałości w systemie. Od października 2024 roku ZUS realizuje nowe programy wspierające rodziców, takie jak „Aktywny Rodzic”. Program ten już przyniósł wymierne korzyści, jednak wciąż trwa proces weryfikacji uprawnień rodziców do świadczeń. Kontrole zwolnień lekarskich również pozostają palącym tematem, z którego wynikają liczne nieprawidłowości.
W sumie, choć ZUS podejmuje inicjatywy, które mają poprawić sytuację w systemie ubezpieczeń społecznych, wciąż wymaga to wielu zmian i przemyśleń ze strony samych obywateli. Przede wszystkim, kluczem do wysokiej emerytury jest świadome inwestowanie w własną przyszłość poprzez płacenie składek oraz aktywność zawodową.
