Amantadyna – Informacje ogólne
Amantadyna, znana również jako chlorowodorek amantadyny, jest organicznym związkiem chemicznym z grupy amin, pochodną adamantanu. Jest stosowana jako lek przeciwwirusowy, głównie w leczeniu grypy typu A oraz w terapii choroby Parkinsona.
Farmakokinetyka
Amantadyna charakteryzuje się wysoką wchłanialnością z przewodu pokarmowego. Osiąga stan stacjonarny po 3–7 dniach, a około 67% leku wiąże się z białkami osocza. Nie jest metabolizowana, a jej średni okres półtrwania wynosi od 10 do 30 godzin, co zależy od wieku i czynności nerek. Wydalanie następuje głównie przez nerki w postaci niezmienionej.
Toksyczność
Przedawkowanie amantadyny może prowadzić do poważnych skutków zdrowotnych, w tym arytmii, niewydolności oddechowej oraz zaburzeń neurologicznych. Zgłaszano również przypadki śmiertelne po przedawkowaniu.
Zastosowanie medyczne
- Choroba Parkinsona: Amantadyna zwiększa przewodnictwo dopaminergiczne, zmniejszając objawy hipokinezji.
- Grypa: Lek stosowany w leczeniu i profilaktyce grypy typu A, działający poprzez hamowanie replikacji wirusa.
- COVID-19: W 2020 roku przeprowadzono badania nad skutecznością amantadyny w leczeniu COVID-19, jednak wyniki były niejednoznaczne, a ostateczne badania wykazały jej nieskuteczność.
Preparaty w Polsce
Dostępne preparaty amantadyny w Polsce to:
- Viregyt-K (chlorowodorek amantadyny)
- Amantix (siarczan amantadyny)
Wpływ na ciążę i karmienie piersią
Amantadyna wykazuje działanie embriotoksyczne i teratogenne w badaniach na zwierzętach, dlatego jej stosowanie w ciąży powinno być ograniczone. Przenika do mleka matki, co wymaga ostrożności podczas karmienia.
Działania niepożądane
Do najczęstszych działań niepożądanych należą:
- Często: zawroty głowy, zaburzenia snu, nudności.
- Niezbyt często: niewyraźne widzenie.
- Rzadko: uszkodzenie rogówki, napady padaczkowe.
- Bardzo rzadko: reakcje anafilaktyczne, zaburzenia rytmu serca.
Amantadyna jest lekiem o złożonym profilu działania i potencjalnych skutkach ubocznych, dlatego wszelkie decyzje dotyczące jej stosowania powinny być konsultowane z lekarzem.
