Delegatura Rządu na Kraj
Delegatura Rządu na Kraj była tajnym organem administracyjnym w okupowanej Polsce, utworzonym w 1940 roku. Na czele Delegatury stał Delegat Rządu na Kraj, który był podporządkowany Rządowi RP na uchodźstwie. Od 1944 roku pełnił również funkcję wicepremiera w tym rządzie. Główne zadania Delegatury obejmowały:
Reklama
- Utrzymanie ciągłości instytucji państwowych.
- Zapewnienie normalnego funkcjonowania państwa.
- Przygotowanie do przejęcia kontroli po zakończeniu wojny.
- Rejestracja działań okupantów i dokumentacja zbrodni wojennych.
- Ochrona dóbr kultury.
Struktura organizacyjna
Delegatura składała się z trzech głównych jednostek:
- Delegatura Rządu na ziemie włączone do III Rzeszy (siedziba w Poznaniu).
- Delegatura Rządu na ziemie włączone do ZSRR (siedziba w Wilnie).
- Delegatura Rządu na Generalne Gubernatorstwo (siedziba w Warszawie), która pełniła funkcję głównej Delegatury do 1943 roku.
W skład Biura Delegata Rządu wchodziły następujące jednostki:
Reklama
- Biuro Prezydialne – odpowiadało przedwojennemu Prezydium Rady Ministrów.
- Departament Spraw Wewnętrznych – zajmował się wywiadem politycznym i przygotowaniem do obsady władz po wojnie.
- Departament Prasy i Informacji – odpowiedzialny za wydawanie publikacji i sprawozdań dla Rządu na uchodźstwie.
- Departament Oświaty i Kultury
- Departament Pracy i Opieki Społecznej – prowadził pomoc dla rodzin ofiar terroru okupantów.
- Departament Rolnictwa – zajmował się kwestiami rolnymi i aprowizacyjnymi.
- Departament Skarbu – przygotowywał dokumentację finansową kraju.
- Departament Przemysłu i Handlu – miał na celu przygotowanie do przejęcia obiektów przemysłowych.
- Departament Obrony Narodowej – odpowiedzialny za sprawy wojskowe.
Delegatura miała również strukturę terenową, dzielącą się na okręgowe delegatury w różnych regionach Polski. Po Powstaniu Warszawskim państwo podziemne zaczęło się rozpadać, co spowodowało zanik działalności wielu departamentów.
Organ prasowy
Organem prasowym Delegatury był miesięcznik Rzeczpospolita Polska.
Reklama
Bibliografia
- Waldemar Grabowski, Polska tajna administracja cywilna 1940–1945, Warszawa 2003.
- Stanisław Salmonowicz, Polskie Państwo Podziemne, Warszawa 1994.
