Oboz Konzentracyjny Esterwegen
Oboz Konzentracyjny Esterwegen, znany również jako Strafgefangenenlager Esterwegen, był niemieckim nazistowskim obozem koncentracyjnym, który funkcjonował od 1933 do 1945 roku w Esterwegen, w Dolnej Saksonii, blisko granicy z Holandią.
Historia obozu
W 1933 roku przekształcono dwa więzienia w Esterwegen i Borgermoor w obozy koncentracyjne, co zapoczątkowało powstanie kompleksu obozów w regionie Emsland. W początkowym okresie obozu, jego głównym celem była represja opozycji politycznej. W trakcie II wojny światowej obozem zarządzano jako miejscem dla jeńców wojennych i członków ruchu oporu. Esterwegen nie był obozem zagłady, lecz stosowano w nim brutalne metody pracy i przetrzymywania więźniów.
Struktura i codzienność w obozie
Oboz Esterwegen składał się z trzech głównych części. Więźniowie byli wykorzystywani do pracy na roli oraz w przemyśle zbrojeniowym. Choć oboz nie miał komór gazowych ani krematoriów, w okolicznych lasach znajdowały się masowe groby. W latach 1936-1941 był niezależnym obozem, potem stał się podobozem KL Sachsenhausen i KL Neuengamme.
Więźniowie i ofiary
W obozie przetrzymywano głównie antyfaszystowską opozycję, a z czasem także osoby uznane za „zbędne”, takie jak przestępcy, homoseksualiści i Świadkowie Jehowy. Do 1940 roku większość więźniów stanowili kryminaliści, a po tym czasie do obozu zaczęli trafiać jeńcy wojenni.
- Łącznie w obozie przebywało od 100 000 do 180 000 jeńców.
- Około 38 000 więźniów zmarło, w tym 35 000 to jeńcy Armii Czerwonej.
- Znanym więźniem był Carl von Ossietzky, niemiecki pisarz i pacyfista, który zmarł w obozie w 1938 roku.
Po wojnie
Po wyzwoleniu w 1945 roku oboz został przekształcony w oboz tranzytowy dla Rosjan, a następnie w oboz dla członków NSDAP i SS. Od lat 60. XX wieku oboz znajduje się pod kontrolą Bundeswehry. Przez lata podejmowano próby utworzenia miejsca pamięci, które jednak nie przyniosły rezultatów. W 1993 roku powstało centrum dokumentacji w Papenburgie.
Bibliografia
- Bernd Faulenbach, Andrea Kaltofen: ‘Hölle im Moor’. Die Emslandlager 1933–1945. Wallstein, Göttingen 2017.
- US Holocaust Memorial Museum
- Jewish Virtual Library
