Georg Joachim von Lauchen (Retyk)
Georg Joachim von Lauchen, znany również jako Georg Joachim Retyk, był niemieckim uczonym, astronomem, matematykiem i lekarzem, urodzonym 16 lutego 1514 roku w Feldkirch (Austria). Zmarł 4 grudnia 1574 roku w Koszycach (Węgry).
Życiorys
Retyk był synem miejskiego lekarza Georga Iserina i Włoszki Thomasiny de Porris. Po skazaniu ojca na śmierć w 1528 roku, matka i syn przyjęli nazwisko de Porris, a później von Lauchen. Georg studiował w Zurychu, a następnie na Uniwersytecie w Wittenberdze, gdzie w 1537 roku objął katedrę matematyki.
Spotkanie z Mikołajem Kopernikiem
W 1539 roku Retyk odwiedził Frombork, aby spotkać się z Kopernikiem i zapoznać się z jego dziełem. Przywiózł Kopernikowi książki oraz wyniki obserwacji Merkurego, które miały wpływ na prace astronoma. Retyk stał się zwolennikiem heliocentryzmu i dążył do wydania dzieła Kopernika, co zaowocowało publikacją Narratio Prima, będącym przystępnym wprowadzeniem do teorii heliocentrycznej.
Udział w wydaniu De revolutionibus
Po powrocie do Wittenbergi Retyk zajął się przygotowaniem wydania De revolutionibus, które ukazało się w 1543 roku. W latach 1542–1551 był profesorem matematyki w Lipsku, a później nauczał w różnych miejscach, w tym w Krakowie.
Skandal obyczajowy
W 1551 roku Retyk został oskarżony o homoseksualizm, co zmusiło go do ucieczki do Chemnitz i Pragi. Sąd skazał go na relegację z uczelni, ale wyrok nie został ogłoszony publicznie. Po 1554 roku mieszkał w Krakowie, gdzie prowadził praktykę lekarską i pracował nad tablicami trygonometrycznymi. Zmarł w 1574 roku.
Wybrane dzieła
- Narratio Prima (Gdańsk 1540) – kompendium astronomii heliocentrycznej.
- Canon doctrinae triangulorum (Lipsk 1551) – tablice trygonometryczne.
- Opus Palatinum de triangulis (Neustadt 1596) – kompendium wiedzy trygonometrycznej.
Pamięć i kultura
W jego honor nazwano jeden z kraterów na Księżycu Rhaeticus. Postać Retyka została przedstawiona w polskim filmie historycznym Kopernik z 1972 roku.
