Definicja SEP
SEP (ang. Somebody Else’s Problem) to zjawisko, w którym dana sprawa postrzegana jest jako problem innych, co prowadzi do jej przemilczania. Termin ten został wprowadzony przez Douglasa Adamsa w powieści „Życie, Wszechświat i cała reszta”. Proces ten nazywa się sepizacją i jest przeciwny do kontrsepizacji, czyli przywracania ważności sprawom uznanym za cudze.
Wymiary sepizacji
Wyróżnia się trzy kluczowe wymiary sepizacji:
- „ja – świat”: Sprawy, które nie mają wpływu na jednostkę, mimo że taki wpływ istnieje. Źródłem jest przerost cudzych problemów nad własnymi potrzebami.
- „my – oni”: Problemy grupy, z którą się nie identyfikujemy. Podział na „swoich” i „obcych” jest narzędziem sepizacji, które tworzy poczucie przynależności.
- „tekst – nietekst”: Problemy pozbawione sensu kulturowego, wynikające z zakłóceń w komunikacji symbolicznej. Obejmuje separację między kulturą a chaosem, wiedzą a ignorancją.
Praktyka sepizacyjna
Sepizacja przejawia się na dwóch poziomach:
- SEP milczący: Brak wyrazu w dyskursie publicznym, manifestujący się przez:
- brak kategorii opisowych
- zacieranie się w pamięci
- powszechną oczywistość
- SEP wyartykułowany: Wyraźna w komunikacji poprzez:
- eufemizację
- marginalizację
- piętnowanie
- degradację
- wykluczenie (anatemę)
Badań nad SEP
SEP jest przedmiotem badań w dziedzinie sepologii. Analiza tego zjawiska została zawarta w publikacji pod redakcją Marka Czyżewskiego, Kingi Dunin i Andrzeja Piotrowskiego pt. „Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne. Analiza dyskursu publicznego w Polsce”.