Kolor oczu – definicja i czynniki
Kolor oczu jest cechą wielogenową, determinowaną przez ilość i typ pigmentów w tęczówce. U ludzi, głównym pigmentem jest eumelanina, której proporcje wpływają na kolor oczu. Trzy kluczowe elementy tęczówki, które decydują o kolorze, to:
- zawartość melaniny w nabłonku tęczówki,
- zawartość melaniny w zrębie tęczówki,
- zagęszczenie komórek zrębu tęczówki.
Główne kolory oczu
Oczy mogą mieć różne odcienie, które mieszczą się w trzech głównych kategoriach:
- Ciemne: czarnobrązowe, ciemnobrązowe, brązowe (piwne).
- Mieszane: zielonawopiwne, zielone, jasnozielone.
- Jasne: ciemnoszare, jasnoszare, ciemnoniebieskie, niebieskie, jasnoniebieskie.
Genetyka koloru oczu
Kolor oczu jest dziedziczony i zależy od kilku genów, w tym od loci EYCL1, EYCL2 i EYCL3. Geny te odpowiadają za trzy podstawowe kolory: brązowy, zielony i niebieski. Kolor stabilizuje się zazwyczaj około szóstego miesiąca życia.
Brązowe oczy
Brązowe oczy zawierają dużą ilość eumelaniny, co skutkuje ich dominującym występowaniem w różnych populacjach. Ciemnobrązowe oczy mogą wyglądać na czarne, a piwne oczy przedstawiają kombinację różnych odcieni, w tym brązu i zieleni.
Bursztynowe i szare oczy
Bursztynowe oczy mają jednolity kolor z zielonkawym lub złotym odcieniem, spowodowany obecnością lipochromu. Szare oczy, choć zawierają mało melaniny, różnią się od niebieskich większą ilością kolagenu, co wpływa na sposób rozpraszania światła.
Niebieskie oczy
Niebieskie oczy pojawiły się w wyniku mutacji około 10 000 lat temu, co zostało potwierdzone przez badania. Posiadają one minimalną ilość melaniny, co pozwala na odbijanie krótszych fal świetlnych, nadając im charakterystyczny kolor.
Podsumowanie
Kolor oczu jest złożoną cechą genetyczną, która może przybierać wiele odcieni. Dominujące kolory to brązowy, zielony i niebieski, a ich klasyfikacja jest istotna w kontekście medycznym i diagnostycznym. Oprócz estetycznych wartości, kolor oczu może mieć znaczenie w przewidywaniu reakcji na leki oraz w dokumentacji patologicznych zmian.
