„`html
Józef Zator-Przytocki
Józef Zator-Przytocki, znany również jako Czeremosz, urodził się 21 stycznia 1912 roku w Wicyniu, a zmarł 26 listopada 1978 roku w Gdańsku. Był polskim duchownym rzymskokatolickim oraz podpułkownikiem Armii Krajowej.
Życiorys
Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w Wicyniu, Zator-Przytocki uczęszczał do Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Złoczowie, gdzie w 1930 roku zdał maturę. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, które jednak przerwał na rzecz wstąpienia do Wyższego Seminarium Duchownego. Święcenia kapłańskie przyjął w 1935 roku.
Pracował jako wikary i katecheta w Delatynie, a później w kolegiacie w Stanisławowie. Przed II wojną światową został kapelanem wojskowym. Po wybuchu wojny wrócił do Stanisławowa, gdzie angażował się w pomoc polskim oficerom. Z powodu zagrożenia aresztowaniem przez NKWD, ukrył się w seminarium we Lwowie, a następnie przedostał się do niemieckiej strefy okupacyjnej.
W Krakowie, gdzie zamieszkał, zaangażował się w działalność konspiracyjną i uczył w tajnych szkołach. W 1942 roku został mianowany zastępcą księdza generała Piotra Niezgody oraz dziekanem korpusu Armii Krajowej Okręgu Kraków. Otrzymał liczne odznaczenia, w tym Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari oraz Krzyż Walecznych.
Po wojnie, w 1945 roku, przeniósł się do Gdańska jako administrator parafii Najświętszego Serca Jezusowego. W 1948 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jednakże w tym samym roku został aresztowany przez UB i skazany na 15 lat więzienia. Wyszedł na wolność po amnestii w 1955 roku.
W 1958 roku objął probostwo kościoła Mariackiego w Gdańsku, gdzie poświęcił się odbudowie świątyni. Zmarł w 1978 roku podczas odprawiania mszy i został pochowany w bazylice Mariackiej. W 2017 roku jego szczątki przeniesiono do krypty Kapłanów Gdańskich.
Publikacje
Józef Zator-Przytocki jest autorem wspomnień, w tym:
- Pamiętniki z lat 1939–1956 (1987, 1999)
Jego imieniem nazwano ulicę w Gdańsku Wrzeszczu.
„`
