Referendarz Sądowy
Referendarz sądowy to stanowisko w polskich sądach powszechnych i administracyjnych, które pełni funkcje jurysdykcyjne, wykonując zadania związane z ochroną prawną. Instytucja ta wzorowana jest na podobnych rozwiązaniach w Niemczech i Austrii.
Pozycja Ustrojowa
Referendarze sądowi cieszą się niezależnością w wydawaniu orzeczeń, co nawiązuje do niezawisłości sędziów. Nie obowiązują ich jednak pewne zakazy dotyczące działalności gospodarczej czy członkostwa w partiach politycznych, pod warunkiem, że nie koliduje to z ich obowiązkami.
Referendarz ma kompetencje w postępowaniach cywilnych, karnych, wykroczeniowych, karnych wykonawczych oraz administracyjnosądowych, w zgodzie z ustawą oraz międzynarodowymi rekomendacjami.
Kompetencje
W Postępowaniu Cywilnym
- Rozpoznaje wnioski o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika.
- Stwierdza prawomocność orzeczeń.
- Prowadzi postępowanie upominawcze oraz elektroniczne postępowanie upominawcze.
- Wydaje europejskie nakazy zapłaty.
- Prowadzi postępowanie wieczystoksięgowe i rejestrowe, oraz sprawy dotyczące prawa spadkowego.
W Postępowaniu Upadłościowym
- Może pełnić funkcję sędziego-komisarza.
W Postępowaniu Karnym
- Wydaje postanowienia i zarządzenia w zakresie przewidzianym ustawą.
- Kieruje sprawy do mediacji.
W Postępowaniu Karnym Wykonawczym
- Może wykonywać czynności zastrzeżone dla sądu, z wyjątkiem spraw penitencjarnych.
W Postępowaniu Administracyjnosądowym
- Orzeka w zakresie prawa pomocy.
Nabór na Stanowisko
Kandydat na referendarza musi spełniać określone warunki, m.in. ukończyć wyższe studia prawnicze oraz odbyć aplikację referendarską. Nabór odbywa się w drodze konkursu, który obejmuje test i kazusy.
Wynagrodzenie
Wynagrodzenie referendarza sądowego jest uzależnione od wynagrodzenia sędziów, co gwarantuje jego niezależność. Po 10 latach pracy referendarz może być mianowany na stanowisko starszego referendarza z wyższym wynagrodzeniem.
Kontrola Orzecznictwa
Na orzeczenia referendarza przysługuje skarga do sądu rejonowego. Wniesienie skargi wstrzymuje wykonalność zaskarżonego postanowienia.
Bibliografia
- D. Kotłowski, O. M. Piaskowska, K. Sadowski, Metodyka pracy referendarza sądowego w sądzie powszechnym, CH Beck, 2012.
- A. Arkuszewska, Referendarz sądowy w postępowaniu cywilnym, Lex 2011.
- Ł. Korózs, M. Sztorc, Referendarz sądowy, przepisy i objaśnienia, Warszawa-Zielona Góra, 1998.
