Gematria
Gematria (hebr. גימטריה) to system numerologiczny oparty na języku hebrajskim, którego nazwa wywodzi się z greckiego słowa geometria. Istnieją różne formy gematrii, w tym gematria odkryta i mistyczna.
Gematria odkryta
Gematria odkryta jest najpopularniejszą formą tego systemu, często stosowaną w Talmudzie i Midraszu. Polega na przypisywaniu wartości liczbowych literom alfabetu hebrajskiego, co umożliwia przekształcanie słów w liczby. Następnie porównuje się te liczby, co pozwala na wyciąganie wniosków dotyczących związków między różnymi słowami.
Rabini, tacy jak Jakub ben Aszer w swoim dziele Baal ha-Turim, w dużej mierze koncentrowali się na gematrii. System ten był także wykorzystywany przez Maharala z Pragi oraz chasydzkich komentatorów Tory.
Gematria mistyczna
Gematria mistyczna bada związki między literami alfabetu hebrajskiego a sefirami. Rozwijała się w mistycznej tradycji judaizmu, zwłaszcza w pismach takich jak Zohar. W tym systemie liczby hebrajskie wyrażane są za pomocą 22 liter, jednak do reprezentacji liczb od 1 do 999 potrzebnych jest 27 znaków. Uzupełnia je pięć dodatkowych znaków zwanych sofit, które są formami liter końcowych i stosowane są jedynie w kontekście mistycznym.
Wartości liczbowe liter
- Litery hebrajskie mają przypisane wartości liczbowe.
- System gematrii umożliwia odkrywanie związków między słowami i ich znaczeniem.
Gematria, zarówno w formie odkrytej, jak i mistycznej, jest istotnym narzędziem w tradycji żydowskiej, pomagającym w interpretacji tekstów religijnych i odkrywaniu głębszych znaczeń.
