Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego
Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego (UKP PK) to jedna z głównych wspólnot religijnych na Ukrainie. W latach 1993–2018 był uznawany za Cerkiew niekanoniczną. W 2018 roku, podczas soboru zjednoczeniowego, powołano Kościół Prawosławny Ukrainy, który uzyskał status autokefaliczny od Patriarchatu Konstantynopolitańskiego. UKP PK i Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny rozwiązały się, jednak patriarcha Filaret ogłosił wznowienie działalności Patriarchatu Kijowskiego, co zostało odrzucone przez nowo utworzony Kościół Prawosławny Ukrainy.
Nazewnictwo i struktura
Na Ukrainie po 1991 roku wykształciły się trzy struktury Kościoła Prawosławnego, które różnią się głównie politycznie i ideologicznie, a nie doktrynalnie. UKP PK i Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny uważają się za kościoły ukraińskie, podczas gdy Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego jest częścią Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
Historia
Tło historyczne
Chrześcijaństwo na terytorium Ukrainy ma swoje korzenie w chrzcie Rusi Kijowskiej w 988 roku. Po inwazji mongolskiej w 1240 roku przeniesiono siedzibę metropolitów kijowskich najpierw do Lwowa, a później do Moskwy. W 1458 roku metropolia kijowska podzieliła się na litewską i moskiewską.
Utworzenie Patriarchatu Kijowskiego
W styczniu 1990 roku ukraińskie diecezje utworzyły egzarchat kościoła. Po uzyskaniu niepodległości w 1991 roku, dążyły do autokefalii. W czerwcu 1992 roku doszło do zjednoczenia z częścią UAKP, tworząc UKP PK. W 1995 roku patriarchą został Filaret.
Udział w tworzeniu autokefalicznego Kościoła Ukrainy
W 2018 roku Rada Najwyższa Ukrainy poparła wniosek o autokefalię, co doprowadziło do zjednoczenia różnych wspólnot prawosławnych. W grudniu 2018 roku UKP PK ogłosił samorozwiązanie, uczestnicząc w powołaniu Kościoła Prawosławnego Ukrainy. Filaret, mimo to, zwołał forum, na którym ogłosił wznowienie działalności Patriarchatu Kijowskiego, co spotkało się z odmową uznania ze strony nowo utworzonego Kościoła.
Liczba wiernych
Nie istnieją dokładne dane na temat liczby wiernych. Według różnych sondaży, UKP PK identyfikowało się z nim od 14,9% do 44,2% ludności Ukrainy. W wyniku wydarzeń politycznych liczba ta wzrastała, zwłaszcza po Euromajdanie.
Podsumowanie
Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego odegrał istotną rolę w historii i kształtowaniu się prawosławia na Ukrainie. Po wielu zawirowaniach politycznych i religijnych, jego przyszłość pozostaje kwestią dyskusyjną, szczególnie w kontekście relacji z nowo utworzonym Kościołem Prawosławnym Ukrainy.
