Żylaki kończyn dolnych
Żylaki kończyn dolnych, znane również jako varices extremitatum inferiorum, to patologiczne poszerzenia żył powierzchownych, które występują częściej u kobiet po 40. roku życia. Charakteryzują się one workowatym lub wrzecionowatym kształtem oraz poskręcaniem.
Rodzaje żylaków
- Żylaki pierwotne: Spowodowane zmniejszoną ilością tkanki sprężystej w ścianach naczyń, co prowadzi do niewydolności zastawek żylnych.
- Żylaki wtórne: Powstają w wyniku zwiększonego przepływu krwi przez żyły powierzchowne, zazwyczaj z powodu niedrożności żył głębokich.
- Żylaki o rzadkiej etiologii: Powodowane wrodzonymi lub nabytymi przetokami tętniczo-żylnymi, w tym Zespołem Klippela-Trénaunaya.
Przyczyny
Żylaki pierwotne są często skutkiem długotrwałego stania, zwiększonego ciśnienia w żyłach (np. w ciąży) oraz braku aktywności fizycznej. Żylaki wtórne mogą wynikać z przebytej zakrzepicy, a ich leczenie wymaga zidentyfikowania przyczyny niedrożności.
Diagnostyka
Diagnostyka żylaków obejmuje próby czynnościowe, takie jak Trendelenburga i Perthesa, oraz badanie ultrasonograficzne z oceną przepływów w żyłach (USG z dopplerem), co jest kluczowe dla dalszego postępowania terapeutycznego.
Leczenie
- Leczenie zachowawcze: Unoszenie kończyn, noszenie kompresyjnych pończoch i opasek.
- Leczenie farmakologiczne: Podawanie leków uszczelniających naczynia.
- Leczenie operacyjne: Usunięcie żylaków oraz laserowa operacja żylaków (EVLT).
- Skleroterapia: Małoinwazyjna metoda leczenia żylaków.
Zapobieganie
Aby zapobiec powstawaniu żylaków, zaleca się:
- Unikanie długiego siedzenia i zakładania nogi na nogę.
- Regularne wykonywanie ćwiczeń nóg, takich jak wspinanie na palce.
- Noszenie luźnej odzieży oraz unikanie obcisłych elementów garderoby.
- Ograniczenie gorących kąpieli i saun, a po kąpieli stosowanie chłodnych pryszniców.
- Właściwą dietę, unikając nadmiernej ilości soli i dbając o prawidłową masę ciała.
- Używanie bielizny uciskowej, np. rajstop kompresyjnych.
Klasyfikacja ICD10
Żylaki są klasyfikowane w systemie ICD10, co ułatwia ich identyfikację w kontekście medycznym.
