Nieważkość
Nieważkość to stan, w którym siły grawitacyjne i inne zewnętrzne siły nie wywołują wzajemnych nacisków w układzie ciał. W praktyce oznacza to, że obiekt w stanie nieważkości nie odczuwa ciężaru, mimo że posiada masę.
Odczuwanie stanu nieważkości
Na powierzchni Ziemi ciało podlega działaniu siły grawitacji oraz siły odśrodkowej wynikającej z obrotu Ziemi. Te siły są równoważone przez siłę sprężystości podłoża. W momencie, gdy astronauta opuszcza atmosferę (powyżej 90 km) i silniki rakietowe są wyłączone, odczuwa nieważkość. Gdy silniki są włączone lub występują inne siły oporu, stan ten znika.
Nieważkość można również zaobserwować w sztucznym satelicie orbitującym w przestrzeni kosmicznej oraz podczas swobodnego spadania, jak w przypadku windy, która się urwała, czy w samolocie w locie parabolicznym. Lot paraboliczny pozwala na krótkotrwałe odczucie nieważkości z powodu zmiany kierunku lotu, jednak trwa to zazwyczaj krócej niż minutę.
Korekta błędnych sądów związanych z nieważkością
Wiele osób błędnie uważa, że nieważkość oznacza brak sił grawitacyjnych. W rzeczywistości, w stacji kosmicznej siły grawitacyjne są tylko nieznacznie mniejsze niż na powierzchni Ziemi. Stacja orbitująca wokół Ziemi nie opada, ponieważ osiąga odpowiednią prędkość, a grawitacja działa jako siła dośrodkowa.
Osiągnięcie stanu nieważkości nie wymaga wielkiej odległości od Ziemi ani specjalnych orbit. Przykładem jest błąd Juliusza Verne’a w książce „Wokół Księżyca”, gdzie bohaterowie odczuwali zmiany ciężaru podczas podróży między Ziemią a Księżycem, mimo że w rzeczywistości powinni pozostawać w stanie nieważkości.
Reakcje organizmu
Astronauci doświadczają różnorodnych reakcji na stan nieważkości, w tym tzw. choroby kosmicznej, która objawia się mdłościami spowodowanymi zaburzeniami pracy błędnika. Intensywność tych objawów może być różna; najbardziej dramatyczną reakcję zaobserwowano u senatora Jake’a Garna. W odpowiedzi na te objawy stworzono „Skalę Garna”, która klasyfikuje reakcje na chorobę kosmiczną.
