Ochrydzka Szkoła Piśmiennicza
Ochrydzka szkoła piśmiennicza, obok szkoły presławskiej, jest jedną z głównych instytucji kształcenia w zakresie staro-cerkiewno-słowiańskiego i starobułgarskiego. Jej centrum znajdowało się w Ochrydzie, w średniowiecznej Bułgarii, obecnie na terenie Macedonii Północnej.
Szkołę założono u schyłku IX wieku przez Klemensa, towarzysza św. Cyryla i Metodego. Po mianowaniu Klemensa biskupem Drembicy w 893 roku, na czoło szkoły przeszedł Naum, który przybył z Presławia. Jej celem było kształcenie nauczycieli i duchownych, co czyni ją średniowiecznym uniwersytetem.
Klasztor św. Pantelejmona, założony przez Klemensa, stał się centrum działalności tłumaczeniowej oraz kopistycznej. W przeciwieństwie do szkoły presławskiej, w Ochrydzie dominowała głagolica, a w drugiej połowie X wieku zaczęto używać również cyrylicy. Język używany przez twórców szkoły cechował się konserwatyzmem i przywiązaniem do tradycji, podczas gdy szkoła presławska była bardziej otwarta na wpływy greckie.
Klemens Ochrydzki był autorem licznych tekstów, w tym słów pouczających, pochwalnych oraz hymnograficznych. Styl literacki szkoły ochrydzkiej charakteryzował się prostotą i jasnością. W ramach jej działalności powstały także jedne z najstarszych głagolickich kodeksów.
Produkcja literacka
W szkole pisano głównie:
- słowa pochwalne i pouczające
- żywoty
- hymnografię
Opracowano również teksty liturgiczne dla św. Cyryla i św. Klemensa, chociaż nie zachowały się do czasów współczesnych.
Podsumowanie
Ochrydzka szkoła piśmiennicza odegrała kluczową rolę w rozwoju piśmiennictwa i kultury w średniowiecznej Bułgarii, wprowadzając nowe formy literackie oraz kształcąc przyszłych liderów religijnych i intelektualnych.
